مدیریت دانش در آموزش عالی: فراترکیبی بر عوامل موفقیت، چالش‌ ها و راهکارهای پیاده ‌سازی

زمینه/ هدف: این پژوهش به بررسی جامع مدیریت دانش در آموزش عالی می‌پردازد. هدف اصلی، شناسایی عوامل موفقیت، چالش‌ها و راهکارهای پیاده‌سازی مدیریت دانش است.روش پژوهش: رویکرد این پژوهش، فراترکیب کیفی بوده و جامعه آماری شامل مطالعات مرتبط با مدیریت دانش در آموزش عالی بین سال‌های 2018 الی 2023 است. نمونه تحقیق، 9 مقاله منتخب از بین 80 مقاله بررسی‌ شده از پایگاه‌های علمی معتبر بین‌المللی می‌باشد که دلیل انتخاب این تعداد مقاله، تحلیل دقیق‌تر در چارچوب زمانی و منابع موجود است. جمع‌آوری داده‌ها از طریق جستجوی نظام‌مند در پایگاه‌های (web of science, scopus, google scholar) انجام شده است. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است.یافته‌های پژوهش: یافته‌ها نشان می‌دهد عوامل کلیدی موفقیت، شامل فرهنگ سازمانی، زیرساخت فناوری اطلاعات، حمایت مدیران ارشد، سیستم پاداش و ساختار سازمانی منعطف است. چالش‌های اصلی عبارتند از مقاومت در برابر تغییر، فقدان فرهنگ اشتراک دانش و کمبود منابع. در نهایت، پیاده‌سازی موفق مدیریت دانش نیازمند رویکردی جامع است که ابعاد سازمانی، فرهنگی، فناورانه و انسانی را در بر می‌گیرد. پیشنهاد می‌شود موسسات آموزش عالی استراتژی جامع مدیریت دانش تدوین کرده و برنامه‌های آموزشی، انگیزشی و فناورانه متناسب را اجرا نمایند. اصالت/ ارزش: دانشگاه ها باید سرمایه گذاری مناسبی در این حوزه انجام دهند تا بستر فناورانه لازم برای خلق، ذخیره سازی، اشتراک و کاربرد دانش فراهم شود. حمایت و تعهد مدیران ارشد دانشگاه نیز عامل کلیدی دیگری است که نقش تعیین کننده ای در موفقیت پروژه های مدیریت دانش دارد. رهبران دانشگاهی باید اهمیت استراتژیک مدیریت دانش را درک کرده و منابع و امکانات لازم را در اختیارآن قراردهند.

knowledge management in higher education: a meta-synthesis of success factors, challenges, and implementation strategies

purpose: this study aims to conduct a comprehensive qualitative meta-synthesis of knowledge management implementation in higher education institutions, focusing on identifying critical success factors, challenges, and implementation strategies. the research seeks to develop an integrated framework that captures the multifaceted nature of knowledge management in academic settings while providing practical guidelines for successful implementation.methodology: the study employs a systematic qualitative meta-synthesis methodology following sandelowski and barroso’s (2006) seven-step approach. from an initial pool of 80 articles published between 2018 and 2023, nine high-quality studies were selected through rigorous inclusion criteria. the research utilized systematic database searches across web of science, scopus, and google scholar. the selected studies were analyzed using qualitative content analysis to identify recurring themes, patterns, and relationships. the critical appraisal skills programme (casp) was employed to ensure methodological rigor, and peer review was used to enhance the reliability of the findings.findings: the meta-synthesis revealed five critical success factors for knowledge management implementation in higher education:1. supportive organizational culture emerged as the most crucial factor, emphasizing the need for trust, transparency, and continuous learning values.2. information technology infrastructure was identified as essential for facilitating knowledge storage, retrieval, and sharing.3. senior management support was found to be vital for resource allocation and strategic alignment.4. reward and motivation systems were recognized as crucial for encouraging knowledge-sharing behaviors.5. flexible organizational structure was determined to be necessary for facilitating cross-departmental collaboration and knowledge flow.the study also identified significant challenges, including:- resistance to change among academic staff- lack of knowledge-sharing culture- resource constraints (both financial and human)- bureaucratic organizational structures- limited understanding of knowledge management benefitsimplementation strategies were categorized into three main areas:1. cultural interventions (fostering trust, promoting collaboration)2. structural modifications (creating knowledge management roles, establishing communities of practice)3. technological solutions (implementing knowledge management systems, developing digital repositories)the research culminated in developing a comprehensive conceptual model that illustrates the interrelationships between success factors, challenges, and implementation strategies in academic knowledge management.research limitations: several limitations should be considered:- the relatively small sample size of nine studies may not capture all relevant perspectives- geographic concentration of studies in specific regions may limit global generalizability- lack of access to raw data from primary studies restricted certain types of analysis- temporal limitations of selected studies may not reflect the most recent developments- methodological variations across studies complicated direct comparisonsthese limitations suggest opportunities for future research, including:- longitudinal studies examining long-term impacts of knowledge management initiatives- cross-cultural comparative studies of knowledge management implementation- investigation of emerging technologies’ impact on academic knowledge management- studies focusing on knowledge management’s role in achieving sustainable development goals- research on the relationship between knowledge management and intellectual capital in universitiespractical implications: the study provides several actionable recommendations for higher education institutions:1. develop comprehensive knowledge management strategies aligned with institutional objectives2. implement targeted training programs to enhance awareness and skills3.