ادراک طردشدگی کارکنان و پنهانسازی دانش: نقش تعدیلگری استرس شغلی و استقلال شغلی (نمونه پژوهش: اداره کل گمرکات خراسان جنوبی)

با توجه به اهمیت موضوع مدیریت دانش و بررسی عوامل مرتبط با پدیده پنهان‏ سازی دانش، تحقیق حاضر با هدف بررسی اثر ادراک طردشدگی کارکنان بر پنهان‏ سازی دانش با نقش تعدیل گری استرس شغلی و استقلال شغلی انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ‏ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان اداره کل گمرکات خراسان جنوبی در نظر گرفته شد. تعداد 150 نفر در سال 1401 در این اداره کل مشغول به کار بودند که بر اساس جدول مورگان، از بین آن‏ها 108 نفر به روش نمونه ‏گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد پنهان‏ سازی دانش، ادراک طردشدگی، استرس شغلی و استقلال شغلی استفاده شد که روایی و پایایی این ابزارها از طریق بررسی روایی صوری و روایی سازه (روایی همگرا و واگرا) و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (cr) تایید شدند. داده ‏ها با بهره‏ گیری از روش‏ های توصیفی و مدل‏ یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای آماری spss15 و smart-pls3 تجزیه و تحلیل گردید. یافته‏ های پژوهش نشان داد که ادراک طردشدگی کارکنان باعث پنهان سازی دانش می ‏شود و نقش تعدیل گری استقلال شغلی در تاثیر این دو متغیر بر یکدیگر تایید شد ولی استرس شغلی در تاثیر ادراک طردشدگی کارکنان بر پنهان‏ سازی دانش نقش تعدیل گری نداشت. طبق نتایج این پژوهش، می‏توان این گونه بیان کرد که برای جلوگیری از بروز پدیده پنهان‏ سازی دانش در سازمان، مدیران باید به گونه ‏ای رفتار نمایند که در کارکنان احساس طردشدگی به وجود نیاید و با توجه به اینکه متغیر استقلال شغلی در این ارتباط نقش تعدیل‏ گری داشت و باعث کاهش پنهان‏ سازی دانش می ‏شود، بنابراین پیشنهاد می‏ گردد در طراحی یا بازطراحی شغل‏ های سازمانی در مواردی که سایر شرایط نیز مهیاست، استقلال و خودمختاری کارکنان در انجام کارها افزایش یابد.

The Perception of Employee Exclusion and Knowledge Concealment: The Moderating Role of Job Stress and Job Independence (Research Sample: South Khorasan General Customs Department)

Considering the importance of knowledge management and the investigation of factors related to the phenomenon of knowledge concealment, the present research was conducted with the aim of investigating the effect of employees’ perception of exclusion on knowledge concealment with the moderating role of job stress and job independence. This research is applied in terms of purpose and descriptive and correlational in terms of data collection method. The statistical population of the research was considered to be the employees of the General Administration of South Khorasan Customs. 150 people were working in this general office in 2022, and according to Morgan’s table, 108 of them were selected by simple random sampling. To collect data, standard questionnaires of knowledge concealment, perceived rejection, job stress, and job independence were used, and the validity and reliability of these tools were checked through face validity and construct validity (convergent and divergent validity) and calculation of Cronbach’s alpha coefficient and composite reliability ( CR) were confirmed. Data were analyzed using descriptive methods and structural equation modeling using SPSS15 and Smart PLS3 statistical software. The findings of the research showed that the perception of employee rejection causes knowledge concealment, and the moderating role of job autonomy was confirmed in the effect of these two variables on each other, but job stress did not have a moderating role in the effect of employee rejection perception on knowledge concealment. According to the results of this research, it can be stated that in order to prevent the phenomenon of knowledge hiding in the organization, managers should behave in such a way that the employees do not feel left out and considering that the variable of job independence in this Communication had a moderating role and reduces the concealment of knowledge, so it is suggested to increase the independence and autonomy of employees in the design or redesign of organizational jobs in cases where other conditions are also available