بررسی فرونشست آبخوان دشت عباس ایلام در دو دوره افت و خیز تراز آب زیرزمینی به کمک تکنیک تداخل‎سنجی راداری

دشت عباس واقع در منطقه دهلران استان ایلام از معدود ‏دشت‎های ایران است که علی‌رغم افت شدید 6 متری آب زیرزمینی در دوره افت از 1363 تا 1384، در اثر ‏انتقال آب از حوضه کرخه، تراز آب زیرزمینی طی دوره خیز  از 1384 تا 1400 به میزان 18 متر افزایش داشته است. این شرایط هیدروژئولوژیکی فرصتی را فراهم کرده است که بتوان ‏میزان جبران فرونشست طی دوره خیز را با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری، ‏insar‏ (‏interferometric ‎synthetic aperture‏ ‏radar‏)، مورد مطالعه قرار داد. نتایج حاصل از پردازش تصاویر ماهواره envisat حاکی از میانگین نرخ نشستی معادل 7 میلی‌متر در سال، طی سال‎های 1383 تا 1385 است. پردازش تصاویر ماهواره سنتینل برای سال‎های 1393 تا 1398 که در دوره خیز قرار دارد نشان می‎دهد که علی‌الرغم افزایش زیاد تراز آب زیرزمینی و جبران کامل افت رخ داده، نرخ فرونشست متوسط حدود 3 میلی‌متر در سال کاهش داشته است. میزان جبران فرونشست در محدوده دارای بیشینه به حدود 50 درصد می‎رسد. بنابراین، این مطالعه حاکی از این است که جبران کامل فرونشست حتی با برگشت آب به ترازی بالاتر از مقدار اولیه پس از گذشت بیش از یک دهه، امکان‌پذیر نیست؛ یعنی در عمل ممکن است بخشی از آبخوان برای همیشه تحکیم یافته و قابل احیا نمی‏ باشد.

investigating the subsidence of abbas plain in ilam during two periods of groundwater level decline and rise using radar interferometry technique

dasht-e abbas, situated in the dehloran region of ilam province, is one of the few plains in iran that experienced a severe groundwater decline (nearly 6 meters) during the declining period (1984 to 2005). however, due to water transfer from the karkheh basin, the groundwater level has increased by approximately 18 meters during the rising period (2005 to 2021), surpassing the initial 1984 level by a significant margin of 12 meters. this unique hydrogeological condition provides an excellent opportunity to investigate subsidence recovery rates during the rising period using interferometric synthetic aperture radar (insar) technology. processing envisat satellite images revealed an average settlement rate of 7 mm/year between 2004 and 2006. analyzing sentinel satellite imagery for the period 2014 to 2019, which falls within the rising period, indicates that despite the substantial groundwater level rise, the subsidence rate has only decreased by about 3 mm/year. this suggests that complete subsidence recovery is not feasible, even with the return of water to a level exceeding the initial amount after more than a decade. therefore, it is evident that a portion of the aquifer has undergone permanent consolidation and will not be fully recoverable. this study highlights that replenishing aquifer water deficit may not always stop subsidence, and a portion of the aquifer may undergo permanent consolidation and remain unrecoverable.top of form