بررسی تغییرات تراز آب زیرزمینی و برآورد حجم آب قابل‌شرب آبخوان دشت کازرون با استفاده از تحلیل‌های آماری، هدایت الکتریکی و gis

افزایش جمعیت به همراه افزایش برداشت آب از منابع آب زیرزمینی و کاهش بارندگی، کاهش حجم آبخوان ها در اکثر نقاط ایران را درپی داشته است. آبخوان آبرفتی کازرون با مساحت 695.082 کیلومترمربع یکی از آبخوان های مهم استان فارس می باشد که بخش عمده ای از آب مورد نیاز شرب، کشاورزی و صنعت محدوده و همچنین آب شرب مورد نیاز بخش های مجاور را تامین می کند. بنابراین تعیین حجم آب قابل شرب آبخوان در این محدوده اهمیت بسزایی دارد. جهت بررسی تغییرات بارش و تاثیر آن بر روی منابع آب زیرزمینی از روش spi استفاده گردید. در این مطالعه تغییرات تراز آب زیرزمینی در دوره سال های 99-1379 با روش های آماری و زمین آماری مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای آماری نوسان سطح آب زیرزمینی به همراه نقشه خطوط هم تراز سطح آب زیرزمینی و خطوط هم مقدار هدایت الکتریکی آبخوان ترسیم گردید. نتایج نشان داد میزان بیشینه افت آب زیرزمینی در منطقه 40.63 متر در بخش شمالی آن می باشد. بررسی hca نوسانات سطح آب زیرزمینی در بازه زمانی 99-1379 نشان داد که نوسانات سطح آب زیرزمینی چاه های مشاهده ای منطقه در 6 شاخه اصلی قرار می گیرند. بر این اساس، چاه های مشاهده ای شماره 10 (خوشه 2) و 42 (خوشه 1) دارای بیشترین فاصله بین خوشه ای با سایر چاه های مشاهده ای بوده و هر کدام در یک خوشه جداگانه قرار می گیرند که بر اساس خطوط هم تراز و جهت جریان آب زیرزمینی هر دو چاه مشاهده ای در محل ورودی آب زیرزمینی به آبخوان قرار دارند. در امتداد سه خط در منطقه مقطع عرضی جهت تعیین عمق و نوع سنگ کف ترسیم گردید. نقشه خطوط هم عمق سنگ کف با استفاده از اطلاعات سنگ کف در 145 نقطه منطقه ترسیم گردید. آبرفت های دشت بر اساس بافت بدنه آبخوان به 5 زیرگروه a1، a2، b1، b2 و b3 تقسیم بندی گردید. جهت تدقیق پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان در 5 نقطه از محدوده آزمون پمپاژ انجام شد و مقادیر وزنی آبدهی ویژه آبخوان با استفاده از gis محاسبه گردید. خطوط هم هدایت الکتریکی آبخوان در سال 1399 بر اساس استاندارد آب شرب موسسه استاندارد ایران و براساس استاندارد آب شرب 2014 اروپا ترسیم گردید. درنهایت حجم آب آبخوان بر اساس اطلاعات عمق سنگ کف، خطوط هم تراز آب، خطوط هم هدایت الکتریکی آبخوان، مرز آبخوان و آبدهی ویژه در gis به میزان 326.2 میلیون مترمکعب محاسبه گردید که از این مقدار 91.55 میلیون مترمکعب آن دارای آب شرب با هدایت الکتریکی کمتر از 1000 میکروموس بر سانتی متر و 249.1 میلیون مترمکعب آن دارای آب شرب با  هدایت الکتریکی کمتر از 2500 میکروموس بر سانتی متر می باشد.

investigation of groundwater level fluctuations and potable water volume of kazeroun plain aquifer using statistical analysis, electrical conductivity and gis

the increase in population along with the increase in water extraction from groundwater resources and decrease in rainfall has led to decrease in the water volume of aquifers in most parts of iran. kazeroun alluvial aquifer with an area of ​​695.082 square kilometers is one of the most important aquifers in fars province, which provides a major part of the water demand for drinking, agriculture and industry in the area, as well as the drinking water demand by the neighboring areas. therefore, it is very important to determine the volume of potable water of the aquifer in this area. spi method was used to investigate changes in precipitation and its effect on groundwater resources. in this study, the changes in the groundwater level in the period of 2000-2020 were investigated with statistical and geostatistical methods. the statistical parameters of the groundwater level fluctuations with the map of iso-potential lines of groundwater and iso-electrical conductivity (ec) lines of the aquifer determined. the results showed that the maximum drawdown of groundwater in the region is 40.63 meters in its northern part. hierarchical clustering analysis (hca) investigation of groundwater level fluctuations in the period of 2000-2020 showed that the groundwater level fluctuations of the observation wells in the region fall into 6 main branches. a cross section was drawn along three lines in the area to determine the depth and type of bedrock. the bedrock contour line map was drawn using the bedrock information in 145 points, including the available information of the drawn cross-sections along with the checking of the drilling log of 143 exploitation wells in the area. alluviums of the plain were classified based on geological maps, satellite images, geoelectric data, drilling logs, data from observation and piezometric wells and the nature of aquifers into 5 subgroups as: a1, a2, b1 , b2 and b3. in order to accurate the hydrodynamic parameters of the aquifer, pumping tests were done at 5 points of the area, and the weighted specific yield ​​of the aquifer were calculated using gis. the iso-ec lines of the aquifer drawn in 2020 based on the drinking water standard of iran standards institute and based on the 2014 european drinking water standard. finally, the water volume of the aquifer was calculated based on the depth of bedrock, iso-potential lines of groundwater, lines of iso-ec of the aquifer, the boundary of the aquifer and the specific yield as 326.2 mcm, of which 91.55 mcm has drinking water with ec less than 1000 micromos/cm and 249.1 mcm  of it has drinking water with ec less than 2500 micromos/cm.