بررسی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت آب زیرزمینی دشت سفید دشت و ارزیابی آن برای استفاده در مصارف کشاورزی

آب های زیرزمینی از منابع با ارزش برای تامین آب مورد نیاز مصارف مختلف در تمام مناطق، به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. در این پژوهش به بررسی تغییرات زمانی و مکانی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت سفیددشت واقع در استان چهارمحال و بختیاری و قابلیت استفاده آن برای مصارف کشاورزی پرداخته شده است. بدین منظور، از سری زمانی متغیرهای کیفی اندازه گیری شده در 9 ایستگاه نمونه برداری (شامل 6 چاه، 2 قنات و یک چشمه) در سطح دشت سفید دشت در طی دوره آماری 29 ساله (1398-1370) استفاده شد. روند تغییرات متغیرهای کیفی آب زیرزمینی این دشت با استفاده از آزمون ناپارامتری مان-کندال اصلاح شده (پس از حذف کامل اثر خودهمبستگی) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای هر سری زمانی شیب خط روند با استفاده از تخمین گر شیب sen محاسبه شد. نتایج نشان داد که کیفیت آب زیرزمینی طی سال های اخیر در برخی نقاط به خصوص بخش های جنوبی سفید دشت کاهش یافته است. به منظور ترسیم نقشه های پهنه بندی متغیرهای کیفی در ابتدا و انتهای دوره آماری، دقت روش های زمین آماری مختلف، از جمله روش وزن دهی معکوس فاصله (idw)، کریجینگ (kriging)، کوکریجینگ (co-kriging) و غیره برای سفید دشت مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج نشان داد روش idw برای این دشت از دقت بالاتری برخوردار است. مقایسه نقشه های پهنه بندی متغیرهای کیفی در ابتدا و انتهای دوره زمانی مورد مطالعه نشان داد که کیفیت آب زیرزمینی این دشت طی این 29 سال افت کرده است. در نهایت، قابلیت استفاده آب زیرزمینی دشت سفید دشت برای مصارف کشاورزی با استفاده از دیاگرام ussl برای ابتدا و انتهای دوره آماری مورد مقایسه قرار گرفت که نتایج حاکی از کاهش کیفیت و کلاس طبقه بندی آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی می باشد، که این کاهش کیفیت در بخش های جنوبی دشت محسوس تر است.

investigation of temporal and spatial variations of groundwater quality in sefiddasht plain and suitability evaluation for agricultural use

groundwater resources are valuable resources to supply water for various uses in all areas, especially arid and semi-arid areas. due to the limited resources and increasing population and the growth of agriculture and industry, the optimal use of groundwater needs more attention. in this research, the temporal and spatial variation of groundwater quality of sefiddasht plain located in chaharmahal and bakhtiari province and its capability for agricultural purposes have been investigated. for this purpose, the time series of qualitative variables collected in 9 sampling stations (including 6 wells, 2 qanats and a spring) in the plain during a 29-year period (1991-2018) was used. the trend of changes in groundwater quality variables of this plain was investigated using the modified mann-kendall test (after complete elimination of the autocorrelation effect). the trend line slope was also calculated for each time series using the sen slope estimator. the results showed that groundwater quality has decreased in recent years in some places, especially in the southern parts of sefiddasht. in order to draw zoning maps of qualitative variables at the beginning and end of the studied period, the accuracy of various geostatistical methods, including inverse distance weighting (idw), kriging, co-kriging, etc. for sefiddasht plain was evaluated and the idw method was selected for this plain. comparison of zoning maps of qualitative variables at the beginning and end of the studied period showed that the groundwater quality of this plain has decreased during the considered 29 years. finally, the usability of groundwater in sefiddasht plain for agricultural use was evaluated using the ussl diagram for the beginning and end of the studied period. the results indicated a decrease in the quality of groundwater for agricultural use in this plain during the studied period.