ارزیابی تاثیر خشکسالی‌های اخیر بر تغییرات سطح منابع آب‌های زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت-های شهرستان بندرعباس)

یکی از مهم ترین پدیده های جوی که بر منابع آبی تاثیر منفی داشته و محیط های وابسته به این منابع را نیز تحت تاثیر قرار می دهد پدیده خشکسالی است، در این میان، مطالعه آب های زیرزمینی به عنوان یکی از با ارزش ترین منابع آبی هر کشور که متاثر از شرایط خشکسالی می باشد امری ضروری است. در این تحقیق به بررسی و ارزیابی تغییرات سطح منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت بندرعباس واقع در استان هرمزگان بر اساس شاخص خشکسالی بارش استاندارد شده پرداخته شد و میزان ارتباط دوره های خشکسالی با این تغییرات مورد بررسی قرار گرفت. میزان شاخص بارش استاندارد شده از آمار ایستگاه سینوپتیک بندرعباس طی سال های آماری 1991 الی 2005 برای تغییرات سطح آب دشت های ایسین، شمیلتخت، گنو، چوچ دهنو و سرخون در سری های زمانی با مقیاس 3، 6، 9، 12، 18 و 24ماهه با استفاده از نرم افزارهای متلب و اکسل به دست آمد. نتایج نشان داد که تمامی منطقه با پدیده خشکسالی مواجه بوده و خشکسالی همبستگی و تاثیر زیادی روی افت سطح ایستابی دارد. میزان همبستگی افت سطح ایستابی با افزایش طول مقیاس (طول دوره)، شاخص بارش استاندارد شده افزایش یافت و در بین تمامی سری های زمانی، شاخص بارش استاندارد شده با مقیاس 24ماهه بیش ترین همبستگی را با تغییرات سطح آب منابع آب زیرزمینی نشان داد. میانگین افت سطح ایستابی در کل منطقه و طی 14 سال مورد مطالعه، 35/3 متر به دست آمد. نتیجه کلی تحقیق حاضر این است که پدیده خشکسالی تاثیر بسزایی در افت سطح آب های زیرزمینی داشته و بررسی تاثیرات بلندمدت خشکسالی در یک منطقه می تواند معیار مناسب تری در درجه بندی اثر شدت خشکسالی بر تغییرات سطح سفره های آب زیرزمینی باشد.

Evaluating the Effect of Recent Droughts on Changes in Groundwater Resources Level (Case Study: Bandar Abbas Plains)

Introduction: By definition, drought is a period of dryness especially when prolonged that causes extensive damage to crops or prevents their successful growth and has a negative impact on water resources (groundwater resources). The Standardized Precipitation Index (SPI) is a widely used index to characterize meteorological drought on a range of timescales. The SPI can be related to groundwater and reservoir storage. For this purpose, the SPI index was evaluated at 3, 6, 9, 12, 18 and 24 months scales in relation to groundwater level changes in Bandar Abbas plains Hormozgan Province.Materials and Methods: The Bandar Abbas plains, including the Isin, ShamilTakht, Gnu, Choch Dehno, and Sarakhoon plains play an important role in agricultural production and development in the region. In order to investigate the impact of recent droughts on groundwater levels of the abovementioned plains, meteorological data were obtained from Bandar Abbas Synoptic Station during the period 20012005. Results: The results showed that in all the plains during the years studied, the SPI index is getting worse, that is, the drought is expanding and intensifying. Concomitant to this situation, groundwater levels are also falling. The average water level drop for the whole region was 3.35 m. Changes in the groundwater level were more consistent with the longterm effects of drought so that the highest correlation with changes in groundwater level occurred in the 24month series.Conclusion: Drought has a great effect on the groundwater level drop and changes in the groundwater level were more consistent with the longterm effects of drought.