ارزیابی عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی دشت کهریز با استفاده از روش‌های آماری و هیدروشیمیایی

آب زیرزمینی تنها منبع تامین مصارف کشاورزی و شرب در این منطقه است. بنابراین ارزیابی کیفی آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می باشد. به منظور بررسی چگونگی روند تغییرات هیدروژئوشیمیایی 18 نمونه آبی که بصورت یکنواخت در دشت توزیع شده جمع آوری و مورد آنالیز قرار گرفت. برای ارزیابی عوامل موثر بر کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی از تلفیق روش‌های آماری مانند تجزیه خوشه‌ای و تحلیل عاملی و روش‌های هیدروشیمیایی مانند شاخص اشباع و نمودارهای ترکیبی استفاده شده است. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای، نمونه‌های آب زیرزمینی در سه گروه قرارگرفتند، براساس نمودارهای پایپر رسم شده برای گروه‌های حاصل از تجزیه خوشه‌ای تیپ غالب، برای گروه یک از نوع بی‌کربناته کلسیک بوده و برای گروه دو و سه از نوع کلروره سدیک می‌باشد. برای تعیین منشا آب زیرزمینی نیز از دیاگرام استیف استفاده شد، که چند منشا از جمله گابرو، آهک، دولومیت، شیل، سازندهای نمکی – رسی، آب دریا و یا حالت مخلوطی از منشا آب ها مشاهده گردید. براساس روش تحلیل عاملی ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی دشت کهریز تحت تاثیر چهار عامل می‌باشد. عامل یک را می‌توان به فرآیندهای شیمیایی انحلال نمک و نفوذ احتمالی آب‌های کلروره سدیک نسبت داد. عامل دوم را می‌توان نتیجه فرسایش کانیهای سنگ‌های الترامافیک دانست. پارامترهای عامل سوم نشان دهنده تاثیر فاضلاب‌های خانگی، فعالیت‌های کشاورزی و استفاده از کودهای شیمیایی نیترات‌‌ دار می‌باشد. عامل چهارم در نتیجه هوازدگی شیمیایی کانی فلوئوروآپاتیت موجود در سنگ‌های دگرگونی و آذرین می‌باشد. نتایج محاسبه شاخص اشباع کانیها نشان دهنده‌ی حالت اشباع به کلسیت و دولومیت و تحت اشباع نسبت به ژیپس می باشد. نتایج نمودارهای ترکیبی نشان داد که فرآیندهایی مانند انحلال هالیت، هوازدگی دولومیت و تبادل یونی کیفیت شیمیایی آب زیرزمینی را تحت تاثیر قرار می دهد.