ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان‌های چندگانه با استفاده از روش‌های Drastic، Sintacs

منابع آب زیرزمینی در محدوده ورزقان به عنوان منبع اصلی آب مورد نیاز برای شرب، صنعت و کشاورزی و همچنین به دلیل حضور معادن مس، کائولین و مولیبدن و نیز توسعه وسیع دامداری شدیدا تحت تاثیر شیرابه حاصل از مواد معدنی و کود‌های نیتراته و فضولات حیوانی میباشند که باعث افزایش مقادیر نیترات تا 5 برابر استاندارد سازمان بهداشت جهانی (who) شده است. لذا ارزیابی آسیب‌پذیری و حفاظت از منابع آب زیرزمینی در این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق، از مدل‌های دراستیک و سینتکس، برای ارزیابی آسیبپذیری ذاتی آبخوان چندگانه (آزاد و تحت فشار) دشت ورزقان استفاده شده است. مدل سینتکس برای اولین بار تصحیح و برای آبخوان تحت فشار نیز استفاده شد. برای صحت‌سنجی این مدل‌ها از داده‌های غلظت نیترات و ضریب همبستگی آن با شاخص آسیب‌پذیری در منطقه استفاده شد، نتایج مقایسه نشان داد که مدل دراستیک با داشتن ضریب همبستگی(r^2) و شاخص همبستگی(ci) بالاتر نسبت به مدل سینتکس روش بهتری برای ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان آزاد دشت ورزقان می‌باشد. با این وجود، مدل سینتکس تصحیح‌شده نتیجه بهتری را نسبت به دراستیک برای آبخوان تحت فشار ارائه داده است. بر اساس نتایج بهترین مدلها، برای آبخوان آزاد 33، 59، 8 درصد و برای آبخوان تحت فشار 26، 53، 21 درصد به ترتیب در مناطق با آسیب‌پذیری کم، متوسط و زیاد واقع شده اند. بر اساس نتایج بهترین مدلها بخش‌های شرقی و مرکزی آبخوان آزاد و قسمت جنوبی آبخوان تحت فشار که ضخامت لایه نفوذ‌ناپذیر کمتری دارد به عنوان مناطق آسیب‌پذیر معرفی شده است.