بررسی ناهنجاری های هیدروژئولوژیکی آبخوان دشت قلعه تل، شمال شرق خوزستان، با استفاده از تجسس عمیق ژئوالکتریک

استخراج آب از منابع آب زیرزمینی طی دهه های اخیر رو به فزایش است. دشت قلعه تل یکی از دشت های بحرانی ایران، واقع در استان خوزستان می‌باشد که برای رفع نیازهای آبی منطقه لزوم مکان یابی مناسب آب زیرزمینی در این دشت احساس می گردد. همچنین، با وجود افت کلی سطح آب زیرزمینی در سال های اخیر در گستره دشت، افت سطح آب در بعضی از چاه های مشاهده ای در امتداد خاصی، کمتر از سایر مناطق دشت می‌باشد. بر این اساس لزوم انجام مطالعات ژئوالکتریک عمیق در دشت قلعه تل به منظور مسیریابی سازندها در زیر آبرفت و تعیین ناهنجاری های هیدروژئولوژیکی دشت قلعه تل احساس گردید. بدین منظور استفاده تلفیقی از تحلیل هیدروژئولوژی و مطالعه ژئوالکتریک در دشت قلعه تل انجام شد که طی آن 86 سونداژ الکتریکی عمودی (ves) با آرایه شلومبرژه در شش پروفیل داده برداری گردید. تفسیر یک بعدی تمامی سونداژهای ژئوالکتریک با نرم افزار ipi2win بمنظور تعیین جنس و ضخامت لایه های زیرسطحی انجام شد و توموگرافی ژئوالکتریک زیرسطحی با نرم افزار res2dinv صورت گرفت. به منظور ارائه تصویر مناسب از زیرزمین نقشه های توموگرافی مقاومت الکتریکی (ert) تهیه شدند. عمق نفوذ بالغ بر 450 متر در مقاطع توموگرافی بخوبی توانسته است سنگ بستر دشت قلعه تل را مشخص کند. نتایج نشان داد، سازندهای آهک آسماری، کنگلومرای بختیاری و مارن پابده سنگ بستر دشت قلعه تل را تشکیل می دهند. سنگ بستر نواری شکل آهک آسماری در عمق زیاد، با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در طول دشت، علت ناهمگنی هیدروژئولوژیکی در دشت قلعه تل می باشد، که باعث شده است تا چاه هایی به فاصله بسیار کم از یکدیگر، رفتارهای هیدروژئولوژیکی متفاوتی نشان دهند.

Assessment of Hydrogeological Heterogeneities in Qaleh Tol Aquifer, North East of Khuzestan, Using Deep Geoelectrical Surveys

Water extraction from groundwater resources has been increasing in recent decades. Qaleh Tol plain is one of the critical plains in Iran, located in Khuzestan province, that is necessary to determine the groundwater potential in the plain to meet the water needs of the region. Also, in spite of the regional decline in groundwater level in the plain in recent years, the drop of water level in some observation wells in special areas, is lower than other plain areas. Accordingly, it was necessary to carry out deep geoelectrical exploration in Qaleh Tol plain for the purpose of detection of buried formations under the alluvium and determining the hydrogeological heterogeneities of the plain. Therefore, a combination of hydrogeological and geoelectrical studies in Qaleh Tol plain was carried out. Vertical Electrical Sounding (VES) using Schlumberger array was carried out at 86 VES stations in six profiles. 1D interpretation have been performed using IPI2WIN to determine the types and depths of subsurface layers and geoelectrical tomography of subsurface was done by RES2DINV. In order to provide an appropriate image of underground the electrical resistivity tomography maps (ERT) were prepared. In the tomography sections, the investigation depth over than 450 meters has been able to accurately determine the bedrock of Qaleh Tol plain. The results showed that the bedrock of Qaleh Tol plain are composed of limestone of Asmari Formation, conglomerate of Bakhtiari formation and shale of Pabdeh formation. The Asmari limestone strip shaped bedrock in deeper parts of the aquifer with high groundwater potential along the plain is the cause of hydrogeological heterogeneities in the Qaleh Tol plain, which has led to very different hydrogeological behaviors in neighborhood water wells.