بررسی خصوصیات هیدروشیمیایی آب زیرزمینی و روند تکامل شوری آن در دشت سمنان

دشت سمنان واقع در دامنه جنوبی رشته کوه‌‌های البرز و در شمال کویر مرکزی،دارای اقلیم خشک و نیمه خشک می‌‌باشد. در این تحقیق جهت دستیابی به خصوصیات هیدروشیمیایی آب زیرزمینی در دشت سمنان از نتایج آنالیزهای یون‌‌های اصلی در 35 حلقه چاه و قنات و مقادیر ایزوتوپ‌های اکسیژن 18 و دوتریم در 5 حلقه چاه و یک نمونه آب رودخانه استفاده شده است. از تحلیل خوشه‌‌ایسلسله مراتبی (hca) جهت تفکیک نمونه‌‌های آب و تقسیم‌بندی آن‌ها استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که می‌‌توان نمونه‌‌ها را در سه گروه اصلی شامل (1) آب‌هایی با بیشترین مقدار بی‌‌کربنات و کمترین مقدار جامد محلول، (2) آب‌های با بیشترین مقدار سولفات، و (3) آب‌های کلروره با حداکثر شوری تقسیم‌‌بندی نمود.بررسی موقعیت مکانی نمونه‌‌ها نشان می‌دهد که نمونه‌‌های متعلق به هر گروه در محدوده‌‌ای مشخص واقع شده‌‌اند که نشان‌‌دهنده فرایندهای اثرگذار مشابه بر کیفیت آب در هر گروه می‌باشند. محاسبه اندیس اشباع کانی‌ها با استفاده از نرم‌افزارphreeqc نشان داد که نمونه‌‌ها نسبت به کانی‌‌های کربناته فوق اشباع و نسبت به ژیپس و انیدریت تحت اشباع و نزدیک به اشباع و نسبت به نمک طعام تحت اشباع می‌‌باشند. با توجه به نتایج بهدست آمده ازآنالیزهای ایزوتوپی، بررسی ضریب همبستگی و نسبت‌‌های یونی، محاسبه شاخص کلروالکالن و ترسیم نمودار گیبس ترکیب شیمیایی آب ‌‌زیرزمینی در دشت سمنان به وسیله نفوذ آب شور رودخانه آبگرم، انحلال نمک‌‌ها، زمان ماندگاری، هوازدگی سیلیکات‌‌ها، تبادل کاتیونی، تبخیر و آب برگشت کشاورزی کنترل می‌‌شود.