مکانیزم‌های مولد تکامل اکوسیستم بانکداری دیجیتال

امروزه دیجیتالی شدن برای تمامی نهادها و بازارهای پولی و مالی یک الزام محسوب می‌شود و صنعت بانکداری نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ اما مهاجرت به سمت بانکداری دیجیتال برای بانک‌ها کار آسانی نیست و انقلاب دیجیتال به یک چالش اساسی برای این صنعت تبدیل شده است. بانک‌ها برای پایدار نگه‌داشتن کسب‌وکار خود نیازمند راه‌اندازی پلتفرم‌های دیجیتال و ایجاد اکوسیستم‌های قوی در اطراف آن‌ها دارند که توانایی تکامل و سازگاری با چالش‌های ناشی از فضای آشفته و نامطمئنی که سازمان‌ها در آن فعالیت می‌کنند و افزایش ناکارآمدی‌های داخلی را داشته باشند. لذا پژوهش حاضر باهدف مدل‌سازی مکانیزم‌های مولد تکامل اکوسیستم بانکداری دیجیتال ایران انجام شده است. برای این منظور از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. برای جمع‌آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته با بهره‌گیری از نظرات خبرگان حوزه بانکداری دیجیتال استفاده شده است. تجزیه‌وتحلیل متن مصاحبه‌های انجام‌شده منتج به شناسایی 674 مضمون، 181 کد، 59 زیرمقوله و 20 مقوله گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عواملی بیرونی (شامل: حملات سایبری، موانع سیاسی و حاکمیتی، پیشرفت روزافزون فناوری ارتباطات و اطلاعات، تغییرات در محیط رقابتی و تضاد رابطه سرمایه‌گذاری در حوزه مالی و بانکی) و عوامل درونی (شامل: نداشتن زیرساخت امنیتی قوی در شبکه و ضعف در امنیت، ضعف در سرمایه انسانی دیجیتال، تغییر نیاز‌ها و خواسته‌های بازیگران، ضعف در مدل کسب‌وکار سنتی، عدم وجود چشم‌انداز مدیریتی به رشد بانکداری دیجیتال و الزامات نظارتی و قانونی) محرک هم-تکاملی عناصر اکوسیستم پلتفرم بانکداری دیجیتال است که با فعال شدن مکانیزم‌های مولد تقویت‌کننده و تحول‌آفرین رخ می‌دهد. پیامدهای تکامل اکوسیستم بانکداری دیجیتال را می‌توان در سه سطح کاربران، مالک و اجتماع طبقه‌بندی نمود.

generative mechanisms of digital banking ecosystem evolution

today, digitization is considered as a requirement for all financial and monetary institutions and markets, and the banking industry is no exception. however, moving to digital banking is not an easy task for banks, and the digital revolution has become a major challenge for this industry. in order to keep their business stable, banks need to launch digital platforms and create robust ecosystems around them that have the ability to evolve and adapt to the challenges caused by the chaotic and unpredictable environment in which organizations operate and the increase in internal inefficiencies. therefore, this research was conducted with the purpose of modeling the generative mechanisms of the evolution of iran’s digital banking ecosystem. for this purpose, the qualitative content analysis method has been used. a semi-structured interview has been used to collect information using the opinions of experts in the field of digital banking. the analysis of the conducted interviews led to the identification of 674 themes, 181 codes, 59 subcategories, and 20 categories. the results of the research show that there are external factors, including cyber-attacks, political and governance obstacles, the increasing progress of communication and information technology, changes in the competitive environment, and conflicting investment relationships in the financial and banking fields, and internal factors, including the absence of strong security infrastructure in the network and weak security, weakness in digital human capital, changing needs and demands of actors, weakness in the traditional business model, and the lack of a management perspective regarding the growth of digital banking and regulatory and legal requirements, are the stimuli for the co-evolution of the elements of the digital banking ecosystem, which occurs with the activation of reinforcing and transformative generative mechanisms. the consequences of the evolution of the digital banking ecosystem can be classified into three levels: users, owner, and society.