توسعه نمونه - سازه برای مدل کسب و کار پلتفرم های داده بازار

مقاله حاضر با رویکردی اکتشافی و استقرایی و با هدف ارایه مدل کسب و کار برای داده بازارهای چند جانبه تدوین شده است و در زمره اولین پژوهش‌‌های انجام شده در این حوزه در ایران می‌‌باشد. علی‌رغم ظهور کسب و کارهای داده محور و دیجیتال در ایران که موجب تولید کلان داده ها شده‌اند، هنوز پلاتفرم‌هایی برای تبادل و تجارت داده در اشکال مختلف آن شکل نگرفته‌اند. در این پژوهش از دو مسیر روش‌شناختینظری به عملی و عملی به نظری بر اساس روش توسعه‌‌ تاکسونومی نیکرسون (2013) استفاده شده است. تلفیق مرور سیستماتیک ادبیات و مبانی نظری در مسیر اول با مصاحبه‌‌های ساختارمند با خبرگان و مرور پلاتفرم‌‌های داده بازار در مسیر دوم امکان دستیابی به یک نمونه- سازه‌‌ جامع را میسر ساخت. یافته‌‌های پژوهش حاضر در قالب یک بلوک سازه‌‌ای اصلی تحت عنوان پیشنهاد ارزش و سه بلوک سازه‌‌ای فرعی با عناوین خلق ارزش، تحویل ارزش و کسب ارزش ارایه شده‌‌اند. خصایص این بلوک‌‌های سازه‌‌ای در قالب محصولات و خدمات ارایه شده، نحوه‌‌ی مالکیت داده بازار و جهت‌‌گیری تراکنش‌‌ها، مدل‌‌های قیمت‌‌گذاری و جریانات درآمدی، مکانیزم‌‌های حمایت از حریم خصوصی و ایمن‌‌سازی تراکنش‌‌ها، روش‌‌های تامین اعتماد متقابل و دیگر خصایص داده بازارها در مقاله حاضر تشریح شده‌‌اند و در نهایت یک نمونه- سازه‌‌ جامع برای مدل کسب و کار داده بازار پیشنهاد شده است تا برنامه‌نویسان و دانشمندان علم داده بتوانند بر اساس آن چنین پلاتفرم‌هایی را طراحی کنند.

development of the archetype for data marketplace platforms’ business model

recently many online data trading platforms have emerged as a new business paradigm to respond to society’s fundamental needs and rights for specific data. on these data marketplaces, service providers buy raw data from device and application owners or collect it from contributors to offer enriched and value-added data to data consumers such as scientists, businesses, etc. the aim of this study is to develop an architecture of business model for data marketplaces in order to get better a understanding of their business logic.hence, the research questions are as follows:1-what are the attributes of construct blocs of the data marketplace business model?2- what are the specifications of each attribute in any construct bloc of data marketplace business model?