ارائه روشی برای بررسی و تحلیل ساختار فضایی موجود شهرها با رویکرد بهبود سازمان فضایی شهر (مطالعه موردی: شهر بندرعباس)

بیان مساله: افزایش وسعت و جمعیت و عناصر فضایی و ساختار شهرها باعث پیچیدگی‌های کالبدی – فضایی در شهرها شده است؛ به‌طوری که درک روابط شهری و شناخت ساختار و استخوان‌بندی اصلی شهرها و ریخت‌شناسی آن‌ها بر اساس تحلیل تمام اجزای شهر، به سختی امکان‌پذیر است. تحلیل ساختار فضایی شهرها نیاز به روش‌هایی دارد که بتواند به این پیچیدگی‌ها پاسخ دهد. از جمله نظریه‌ها و روش‌هایی که به مطالعه ساختار و پیکربندی فضای شهری می پردازد، نظریه چیدمان فضا است. برای تحلیل مورفولوژیکی شهر، روش چیدمان فضا طیفی از پارامترهای ویژگی فضایی را فراهم می‌آورد که مولفه‌های بررسی آن در این روش عبارتند از: هم‌پیوندی، اتصال، عمق، انتخاب، قابلیت کنترل، توزیع، وضوح و رابطه وضوح و نشانه. ضرورت هدف: هدف این مقاله بررسی تحلیلی و شناخت شهر بندر عباس به‌عنوان نمونه موردی با استفاده از روش تحلیل ساختار فضایی و ارائه راهکارهای سازماندهی و اصلاح ساختار فضایی شهر براساس آن است.روش: روش تحقیق مبتنی بر نمونه موردی با تکیه بر تحلیل محتوا براساس ترکیب الگوهای کمی و کیفی است. برای این منظور در ابتدا، با استفاده از روش چیدمان فضا به کشف ساختار فضایی موجود شهر بندرعباس پرداخته شده و در ادامه، بررسی تطبیقی میان خروجی‌های مستخرج از روش چیدمان فضا با مشاهدات میدانی و مطالعات اسنادی صورت گرفته است.یافته‌ها: بررسی انجام شده بیانگر آن است که رشد و گسترش شهر در جهات مختلف و وسیع شدن گستره کالبدی شهر، زمینه ساز تغییرات بسیار در پیکره بندی فضایی شهر شده است. تمرکزگرایی، مشکلات حمل و نقل درون شهری و برون‌شهری، وجود کاربری‌های بزرگ مقیاس که باعث عدم انسجام شهری می‌شوند، ارتباط ضعیف شهر و حومه و عدم توزیع متوازن خدمات از مهم‌ترین مشکلات در راستای سازماندهی فضایی شهر است. همچنین، تحلیل‌ها نشان می دهد که عدم شکل گیری ارتباط ساختاری مناسب میان برخی از محلات دارای بافت فرسوده و شهر و همچنین عمق زیاد و نفوذناپذیری بافت از مشکلات اصلی توسعه این بافت‌ها در کنار کاستی‌های درون بافتی است.نتیجه‌گیری: آسیب‌شناسی ساختار فضایی شهر برای سازماندهی پیکره‌بندی فضایی و ایجاد یکپارچگی در کل شهر ضروری است و روش چیدمان فضا ابزاری مناسب در این زمینه می‌باشد. همچنین، بهسازی محلات کمترتوسعه یافته شهری، بدون شناخت دقیق ساختار فضایی محلات در ارتباط با ساختار کلان شهر باعث شکست پروژه، از دست رفتن توانایی ها و چه بسا منزوی‌تر شدن آن محلات خواهد شد.

providing a method to investigate and analyze the existing space structure of cities by improving the spatial organization of the city (case study: bandar abbas)

introduction:the increase in size and population and the spatial elements of cities has caused physical-spatial complications in cities, so that it is hardly possible to understand urban relations and to know the main structure of cities and their morphology based on the analysis of all the city components. analyzing the spatial structure of cities needs methods that can respond to these complexities. among the theories and methods that study the structure and configuration of urban space is the theory of space syntax. spatial integration as a spatial value in the analysis of the spatial structure of cities is a concept developed based on the method of space syntax. in this article, using the spatial structure analysis method, the existing spatial structure of bandar abbas city has been explored as a case study. the research carried out shows that the growth and expansion of the city in different directions and the expansion of the physical extent of the city has caused many changes in the spatial configuration of city, which is necessary for effective methods and techniques in solving the problems. one of these methods is the method of space syntax, the use of which will be very effective in understanding the complexities of the physical structure of city and the pathology of the spatial structure of localities. just as the improvement of underdeveloped urban neighborhoods, without an accurate understanding of the spatial structure of the neighborhoods in relation to the structure of the metropolis, will cause the project to fail, the ability to be lost, and the neighborhood to become more isolated, the analysis shows that it is not possible to revival of spatial structure and separation of all tissues suggested a solution; because the problem of some of these tissues is not internal and is the result of the lack of proper structural connection between the tissue and the city. therefore, it is necessary to know the structure and spatial organization of urban tissues in relation to the structure of cities, and the use of space layout method in the analysis and predictions of designers will be useful.