رهیافتی نو در توسعه شهری مبتنی بر رویکرد حق به شهر

بیان مسئله: حق به شهر مفهومی فضایی - اجتماعی و فراخوانی به‌سوی ایجاد شهری قابل زیست و عادلانه است؛ اما همان‌طور که مارکوزه بیان کرده است، مشخص نیست این شهر درنهایت چگونه خواهد بود.هدف: در این مقاله از طریق کاوش در مفهوم حق به شهر به دنبال ترسیم چارچوبی برای توسعه شهری هستیم، شهری که لوفور از آن به‌عنوان اثر هنری یاد می‌کند.روش: تحقیق حاضر از نوع کیفی است و از روش تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار برای ترسیم چارچوبی جهت بسط مفهومی توسعه شهری از منظر نظریه حق به شهر استفاده‌شده است. منبع گردآوری داده‌ها، اسنادی است و از روش نمونه‌گیری هدفمند جهت گردآوری داده‌ها بهره گرفته‌شده است. رسیدن اشباع نظری برای رسیدن به هدف تحقیق با بررسی تعداد 155 مورد حاصل شد.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد حق به تصاحب، حق به مشارکت و حق به تفاوت به ترتیب سه ضرورت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی توسعه شهری را شکل می‌دهند. حق به تصاحب از دو مقوله کارکرد اجتماعی املاک و اراضی و حق به توزیع فضایی عادلانه تشکیل می­شود. همچنین، حق به شهروندیت شهری، مشارکت دموکراتیک و حکمروایی دموکراتیک مقوله های اصلی حق به مشارکت را  تشکیل می‌دهند. سرانجام حق به تفاوت بعد نمادین توسعه شهری است که شامل مقوله­های اولویت اجتماعی-فضایی، عدالت زیست‌محیطی، فضای شهری متنوع و سرزنده و حق به خلاقیت است. این مقوله‌ها تضمین‌کننده عدالت فضایی، دموکراسی و سرزندگی در توسعه شهری را فراهم می‌سازد.نتیجه ­گیری: الگوی توسعه شهری مبتنی بر حق به شهر مجموعه‌ای از مفاهیم و ابزارها را برای تغییرات بنیادین در فضای شهر بسط می‌دهد که امکان تصاحب و تولید جمعی فضا توسط ساکنان را بر اساس ارزش استفاده از آن فراهم کند. برای رسیدن به این اصل شهروندان باید عدالت فضایی، دموکراسی شهری و سرزندگی شهری را از مفاهیم حق به تصاحب، حق به مشارکت و حق به تفاوت مطالبه کنند. این حق هرچند به بخش‌های مختلفی اشاره دارد اما کاملاً درهم‌تنیده هستند و حق به یک کلیت است، نه مجموعه‌ای از حقوق منفرد و مجزا.

a new approach in urban development based on the right to the city approach

for over a century, the subject of islamic city has been systematically considered by various researchers for various purposes. this study aims to investigate the quiddity of an islamic city and the urban planning needs based on it. the research data is qualitative and in the data collection, the library method has been used. content analysis and meta-analysis methods have been used in the analysis of the findings. the results of the research indicate that after the documentary studies, the studies conducted in the islamic city so far can be classified into four main categories: the physical aspect of the islamic city, the social nature of the islamic city, the governance and management of the islamic city and the relation of philosophy of mulla sadra and the justice aspect of the islamic city. secondary concepts of the physical dimension include mosque-orientation, introversion, neighborhood- orientation, and naturalism, which include 11 primary concepts and 50 primary codes. secondary concepts of social nature include social security, civic ethics, social supervision, social participation, social justice, social duties, strong social interactions, neighborhood, which includes 7 concepts and 50 primary codes. secondary concepts of governance and management include divine sovereignty, islamic management and economic prosperity, which includes 6 concepts and 28 primary codes. secondary concepts of mulla sadra’s islamic philosophy and social justice include utopia policies and leadership, citizen participation, utopian justice, and physical dimensions, which include 4 concepts and 9 primary codes. the results of the analyzes show that none of the mentioned discussion groups can explain the nature and meaning of the islamic city in a testable way for various possibilities of place and time, lonely. the islamic city does not have an absolute nature and has a relative nature. based on justice, cities can move towards becoming more islamic during their degrees of perfection.