تحلیل عوامل و مولفه‌های حس تعلق به مکان در محلات قدیمی شهر تبریز (نمونه موردی محله اهراب تبریز)

بیان مسئله: محله تنها یک مکان و محیط برای فعالیت‌های انسانی و سرپناه نیست بلکه پدیده‌ای است که انسان در تعامل خود با آن، بدان معنا بخشیده و به آن دلبسته می‌شود. اما امروزه حس تعلق به مکان در محلات قدیمی و تاریخی به دلیل بی‌توجهی مدیران شهری در سطح پایینی قرار دارد. هدف: این پژوهش به تحلیل عوامل و مولفه‌های حس تعلق به مکان در محله اهراب شهر تبریز می‌پردازد. روش: تحقیق حاضر به لحاظ ماهیت و محتوای کاری، توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی است. به‌منظور گرداوری داده‌ها از مصاحبه عمیق و پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری،جمعیت محله اهراب تبریز که برابر 17952 نفر است. حجم نمونه هم از فرمول کوکران، برابر 376 نفر به دست آمد. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی ساده است. جهت بررسی پایایی پرسشنامه،از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای آزمون سوالات تحقیق، ابتدا نرمال بودن داده‌ها با استفاده از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف موردبررسی قرار گرفت و پس از تایید نرمال بودن داده‌ها، از همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم استفاده شد. محاسبات در نرم‌افزار spss و amos انجام گرفت. یافته‌ها: شاخص نیکویی برازش (gfi) 0.915 است که نشان‌دهنده قابل‌قبول بودن این میزان برای برازش مطلوب مدل است. مقدار ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (rmsea) نیز 0.065 است که با توجه به کوچک‌تر بودن از 0.08، قابل‌قبول بوده و نشان‌دهنده تایید مدل پژوهش است. همچنین شاخص توکر- لویس (tli) 0.906؛ شاخص برازش تطبیقی (cfi) 0.903 و شاخص برازش مقتصد هنجار شده (pnfi) 0.71 است که همگی نشان‌دهنده برازش مطلوب و تایید مدل پژوهش است. نتیجه گیری: گذر زمان با بار عاملی 0.96 بیشترین تاثیر را در حس تعلق به مکان دارد. پس‌ازآن به ترتیب خوانایی و دسترسی، غنای بصری، مبلمان و تجهیزات، مولفه‌های احساسی، کیفیت فضایی، تعاملات اجتماعی، زیبایی و نمادها و هویت قرار دارند.

analysis of factors and components of the sense of belonging to place in the old neighborhoods of tabriz city (case study of ahrab neighborhood of tabriz)

background: the neighborhood is not only a place and environment for human activities and shelter, but also a phenomenon that human beings, in their interaction with it, give meaning to and become attached to. but today, the sense of belonging to the place in the old and historical neighborhoods is at a low level due to the negligence of the relevant organizations.objectives: this study analyzes the factors and components of the sense of belonging to the place in ahrab neighborhood of tabriz.methodology: the present study is descriptive-analytical in terms of nature and content of the work and is of survey type. in-depth interviews and questionnaires were used to collect data. the statistical population is the population of ahrab neighborhood of tabriz which is equal to 17952 people. the sample size of the cochran’s formula was 376. the sampling method is simple random. cronbach’s alpha was used to evaluate the reliability of the questionnaire. to test the research questions, the normality of the data was first examined using the kolmogorov-smirnov test, and after confirming the normality of the data, pearson correlation and confirmatory factor analysis were used for the second time. the calculations were performed on spss and amos software.results: the goodness of fit index (gfi) is 0.915, which indicates the acceptability of this rate for optimal fit of the model. the root mean square of the estimation error (rmsea) is 0.065, which is acceptable due to being less than 0.08 and indicates the confirmation of the research model. also, the tucker-lewis index (tli) is 0.906, the comparative fit index (cfi) is 0.903, and pnfi index is 0.71, which all indicate the desired fit and confirmation of the research model.conclusion: it showed that the passage of time with a factor of 0.96 has the greatest effect on the sense of belonging to the place. it is followed by readability and accessibility, visual richness, furniture and equipment, emotional, spatial quality, social interactions, beauty and symbols and identity.