تبیین مفاهیم و رویکردهای ساختار فضایی در مناطق شهری چندمرکزی: ارائه چارچوبی مفهومی

بیان مسئله: گرایشات اولیه تمرکززدایی و تغییرات در تکنولوژی اطلاعات، حمل‌ونقل و ارتباطات منجر به تغییر ساختاری عمده‌ای در شهرها شد که ظهور مناطق شهری چندمرکزی را در پی داشته است. با این حال در سال های اخیر توسعه شهری چندمرکزی به بحثی مهم بین محققان شهری، جغرافیدانان، برنامه ریزان، اقتصاددانان و سیاست گذاری شهری تبدیل شده است و هر کدام از دیدگاه خود به آن پرداخته و تعاریفی ارائه کردند.هدف: این پژوهش با این هدف به بررسی رویکردهای نظری مناطق شهری چندمرکزی و تبیین آن از منظر مفاهیم مرتبط و رویکردهای آن پرداخته تا یک مدل مفهومی برای درک ساختار فضایی تبیین کند.روش:روش تحقیق به کار گرفته شده تحلیل محتوی کیفی بود؛ به طوری که با مفروض گرفتن تعریف های مشخص به مطالعه متون تعیین شده پرداخت شد. این مفاهیم و تعاریف عملیاتی بر اساس مباحث نظری استخراج شد که گام نخست یعنی برنامه ریزی را شامل می شد. منابع تحقیق براساس معتبرترین پایگاه علمی جهانی مورد بررسی قرار گرفت. در گام دوم بازیابی منابع بر اساس کلید واژگان، عنوان و چکیده انجام شد و نهایتاً در مرحله سوم تحلیل و چارچوب مفهومی تدوین شد.یافته‌ها: یافته های تحلیل نشان داد مفهوم چندمرکزی بر مبنای بعد مقیاس جغرافیایی درون و برون شهری و ماهیت تحلیل و تجویزی قابل تبیین است. همچنین بررسی ها نشان داد که منطقه شهری چندمرکزی عملکردی نسبت به چندمرکزی ریخت‌شناسی کمتر درک شده است. رویکرد ریخت‌شناسی بر پایه میزان جمعیت، فعالیت یا اشتغال است و رویکرد عملکردی بر شبکه‌های زیرساختی، جریان ها و تعاملات بین گره‌های شهری به عنوان روابط بین‌شهری، فاصله، رفت‌وآمدهای روزانه و شبکه فعالیت‌ها تاکید دارد. توزیع جریان ها در این رویکرد می تواند یک طرفه یا دوطرفه باشد. همچنین سیستم های شهری دارای یکپارچگی فضایی ساختار عملکردی ممکن است، نامتعادل باشد و از سویی دیگر سیستم های شهری متعادل به لحاظ عملکردی ممکن است دارای یکپارچگی فضایی ضعیف یا قوی باشند.نتیجه گیری: در نهایت اینکه برای مناطق شهری چندمرکزی چهار بعد پژوهش های تحلیلی – توصیفی برای نشان دادن، اندازه گیری و مشخص کردن وضعیت موجود یک ساختار فضایی، بعد مفهومی است برای تشخیص پیکربندی فضایی چنین ساختاری، بعد حوزه فضایی برای تحقق بعد مفهومی تحلیلی یا تجویزی و بعد عملکردی و ریخت‌شناسی قابل تشخیص است.

Explain the concepts and approaches of polycentricity urban regions; The conceptual framework

Background: Early decentralization and changes in information technology, transportation, and communications led to major structural changes in cities that led to the emergence of polycentric urban region (PUR). In recent years, however, polycentric urban development has become an important topic of discussion among urban researchers, geographers, planners, economists, and urban policymakers, and each has addressed and defined it from its own perspective. Objectives: The purpose of this study is to examine the theoretical approaches of polycentricism and explain it from the perspective of related concepts and approaches to explain a conceptual framework for understanding the spatial structure. Method: These operational concepts and definitions were derived from theoretical discussions, which included the first step, planning. Research sources were examined based on the world’s most authoritative scientific database. In the second step, resource retrieval was performed based on keywords, title and abstract, and finally, in the third step, analysis and conceptual model were developed. Result: The findings of the analysis showed that the concept of polycentric can be explained based on the dimension of intra urban and inter urban geographical scale and the nature of analysis and prescriptive. Studies have also shown that the functional polycentric urban area is less well understood than the morphological. The morphological approach is based on population, activity, or employment, and the functional approach emphasizes infrastructure networks, flows, and interactions between urban nodes as inter city relationships, distance, daily traffic, and network activity. The distribution of currents in this approach can be one way or two way. Also, urban systems with spatial integration may have a functional structure, be unbalanced, and on the other hand, functionally balanced urban systems may have weak or strong spatial integrity. Conclusion: For polycentric urban region, the four dimensions of analytical descriptive research to show, measure, and determine the status quo of a spatial structure are a conceptual dimension for the spatial configuration of such a structure, the spatial dimension for the realization of an analytical conceptual dimension. Prescription and functional dimension and morphology are recognizable.