گونه‌شناسی نظریه‌های مصرف شهری در شهرسازی

بیان مسئله: در طول چند دهه‌ی اخیر پژوهش‎گران و اندیشمندان با تخصص‌ها و رویکردهای مختلفی به مطالعه و بررسی شهر معاصر و سازوکارهای حیات آن پرداخته‌اند. با وجود تنوع در جهت‌گیری‌های پژوهشی، آن‌چه تمامی این پژوهشگران بر آن اتفاق نظر دارند، تحول گسترده، عمیق و پرشتاب شهر معاصر نسبت به نمونه‌های پیشین آن یعنی مصرفمحور شدن شهر معاصر است. این درحالی‌ است که از زمان وقوع انقلاب صنعتی، همواره نقش تولیدی شهرها برسایر خصایص آن‌ها تفوق داشته است. تاکنون و به خصوص در طی 50 سال گذشته، طیف بسیار متنوعی از نظریات (از رشته‏های علمی مختلف) به بررسی جامعه‏ی معاصر از این دیدگاه پرداخته‏اند. شناخت و تجزیه و تحلیل این مجموعه‎ی گسترده از مطالعات به خصوص برای پژوهش‎گران شهری کاری بس دشوار است که لزوم انجام یک پژوهش از جنس گونه‏شناسی را در این حوزه مشخص می‏کند. هدف: پژوهش حاضر با هدف گونه‌شناسی مجموعه‌ی نظریه‌های مطرح در این حوزه انجام شده است. روش: برای تحقق هدف فوق ب راهبرد پژوهش کیفی، به‌دنبال ارائه‌ی چارچوبی روشن برای طبقه‌بندی نظریه‌های مصرف که در علوم مختلف مطرح شده‏اند، متناسب با موضوع هریک به کار گرفته شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر حاکی از قابلیت کلاسه‌بندی نظریه‌های مصرف و شهر به سه طبقه‌ی کلان اقتصادسیاسی مصرف، جامعه‌شناسی مصرف و رویکرد ترکیبی، و چهل و سه طبقه‌ی خرد است. نتیجه گیری: نتایج می تواند برای پژوهشگرانی که قصد نظریه‌پردازی و یا ورود به این نوع مطالعات را دارند، بسیار راهگشا باشد. در انتها نیز تلاش شده است تا نظریاتی که مستقیما در دانش شهرسازی کاربرد داشته‏اند با دقت بیش‏تری مورد بررسی قرار گیرند.

A Typology of Urban Consumption Theories in Urbanism

Background: Over the past few decades, scholars have studied the contemporary city and its mechanisms through a variety of approaches. Despite the variations in research orientations, what all these scholars agree on, is the widespread, profound and rapid transition of the contemporary city compared to its earlier sample which can be defined as development of consumerism in the contemporary city. This is an extreme change because the productive role of cities has always prevailed over their other features since the Industrial Revolution. Especially over the last 50 years, a wide variety of theories (from various disciplines) have explored contemporary society from this perspective. Understanding and analyzing this vast array of studies could be tricky for urban researchers, which highlights the need for a typological study in this area.Objectives: The current paper aims to characterize the set of urban consumption theories.Methodology: A qualitative research strategy is used to provide a clear framework for the classification of consumption theories that have been proposed in different sciences.Result: Results suggests that urban consumption theories could be classified into three macros and fortythree micro types.Conclusion: Macrotypes of urban consumption theories are the economical category of consumption, sociology of consumption and hybrid approach. These classifications can be very useful for researchers who intend to theorize or enter such studies—theories directly applied to urban science are more elaborated.