ارزیابی کیفیت های مولفۀ تجربی-زیباشناختی در طراحی شهری (نمونه موردی خیابان جمهوری شهر تبریز)

بیان مساله: کیفیت طراحی شهری در اثر تحولات حاصل از نیازهای جوامع تکامل یافته و در مسیر خود طبق شرایط کنونی مولفه های زیباشناسیعینی محیط، عملکردی، زیباشناسی ذهنی و زیست محیطی را در بر می گیرد. از آنجایی که در بررسی کیفیت طراحی شهری یک مکان ارزیابی مولفه ها و ابعاد گوناگون محیط شهری ضرورت دارد می توان با استفاده از مدل مولفه های سازندۀ مکان، مولفه های کیفیت طراحی شهری را تعریف نمود. مدل مکان پایدار یکی از کامل ترین مدل ارزیابی مولفه های سازندۀ مکان است که بر 4 بعد کالبد، فعالیت، تصورات و اکوسیستم دلالت دارد. پژوهش حاضر ابعاد فعالیت و تصورات که تشکیل دهندۀ مولفۀ تجربیزیباشناختی هستند را در محدوده مطالعاتی ارزیابی می کند. محدودۀ مطالعاتی خیابان جمهوری یکی از قدیمی ترین خیابان منطقۀ 8 شهر تبریز است که به عنوان یکی از مهم ترین محورهای واجد ارزش دید و منظر حائز اهمیت می باشد.هدف: این پژوهش وضعیت کیفیت های سازندۀ مولفۀ تجربیزیباشناختی را از دید مردم ساکن در بافت منطقه 8، سایر مناطق و گردشگران بررسی می کند.روش:در بخش اول پژوهش با فن تحلیل محتوا کیفیت های مولفۀ تجربیزیباشناختی از نظریات اندیشمندان جمع بندی شده و فراوانی هر یک به دست می آید. سپس به روش پیمایشی برای هر یک از کیفیت های اولویت دار گویه هایی تدوین شده و توسط گروه های مردم ساکن در بافت منطقه 8، سایر مناطق و گردشگران مورد ارزیابی قرار می گیرد.یافته‌ها: کیفیت خوانایی و شخصیت بصری مهم ترین کیفیت های مولفۀ تجربیزیبا شناختی می باشند.نتیجه گیری: وضعیت کیفیت خوانایی و شخصیت بصری از دید گروه های منتخب متفاوت است.

Assessing the Qualities of Empirical-Aesthetic Factor in Urban Design; a Case Study of Jumhuri Street in Tabriz

Background: The quality of the urban design as one of its significant purposes, developed from societal desires and according to the present conditions; it covers all the four factors of aestheticobjective, functional, aestheticsubjective, and environmental. Since studying the quality of urban design of a place requires the assessment of urban environment components and its different dimensions, the model of creative place can be used for describing quality factors of urban design. Golkar`s model entitles as “Sustainable place” extracted from “Place” model proposed by Canter, is one of the most comprehensive models for assessing the qualities of place. Sustainable place model imports to four dimensions of form, function, imaginations and ecosystem. In this study, the dimensions of function and imaginary that constitute the empiricalaesthetic Factor are assessed in the case study area. The area of study, ​​Jumhuri Street, is one of the oldest historical streets in the eighth district of Tabriz city. Jumhuri Street was considered as one of the worth seeing places of Tabriz.Objectives: This research, investigates the creative qualities of the empiricalaesthetic Factor from the viewpoint of the people living in the case study area, people living in the other regions of Tabriz city and tourists.Methodology: Contentanalysis is used to investigate various ideas and views toward qualities of empiricalaesthetic Factor from different philosophies and select the most critical ones. Then, through using the surveying method, various items of empiricalaesthetic Factor were assessed.Results: Results indicate that legibility and visual character are the most critical qualities of empiricalaesthetic Factor.Conclusion: Different individuals from the whole Tabriz City, Eighth district and tourists have different ideas about the qualities of legibility and visual character.