تحلیل تیپ شناسانه بافت های شهری باتاکید بر شناسایی محلات غیررسمی – مورد مطالعه: شهر ارومیه

بیان مساله: امروزه محلات غیر رسمی از مسائل اساسی شهرهای بزرگ می باشند. دلایل فراوانی در شکل گیری این نوع بافتها در شهرها دخالت دارند. شهر ارومیه که یکی از شهرهای نسبتا بزرگ ایران و دومین کانون سکونتگاهی مهم در منطقه شمال غرب ایران به شمار می رود در کالبد خود با معضل محلات حاشیه نشین مواجه است.هدف: این پژوهش که شناسایی و تبیین شکل گیری و تیپ بافت های غیر رسمی شهر ارومیه را بعهده دارد از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش،  تحلیلی– توصیفی می باشد.روش:بدین منظور ابتدا 5 معیار اساسی با 7 زیرمعیار که در شناسایی و تیپ شناسی بافت های غیر رسمی شهر نقش دارند، انتخاب گردیده و سپس مدل مفهومی و رابطه درونی بین معیارها توسط مدل تحلیل شبکه ای anp سازماندهی شدند. بعد با استفاده از نرم افزار تخصصی super decisions وزن نهایی شاخص ها بدست آمد و سپس با استفاده از arcgis تمامی لایه های اطلاعاتی مربوط شکل گرفتند. پس از تولید نقشه از لایه های فوق، با اِعمال وزنِ معیارها، تلفیق و هم پوشانی لایه ها، وضعیت کلی شهر ارومیه از لحاظ مقادیر شاخص ها و تیپ شناسی بافت شهری بدست آمد.یافته‌ها: در نهایت با انجام کلاس بندی مناسب در محیط arcgis محلات غیررسمی و حاشیه نشین شهر بطور کامل مشخص و تعیین گردید.

Typological Analysis of the Urban texture with Emphasis on the Identification of the Informal Neighborhoods (Case Study of the Urmia City)

Background: Today’s informal neighborhoods are one of the major issues in the large cities. There are many reasons for the formation of these types of fabrics in cities. Urmia city which is one of the relatively large cities of Irān and the second important settlement center in the northwestern part of it faces the problem of suburbs in its body.Objectives: This research, which identifies and describes the type of the informal fabrics in Urmia, is applied in terms of its objectives and it is analyticaldescriptive in terms of nature and methodology.Method: For this purpose, at first, five basic criteria with seven subcriteria that are involved in the typology and identification of the informal fabrics were selected. Then, the conceptual model and the internal relation between the criteria were organized by the ANP network model. After that, using the Super Decisions software, the final weight of the indicators was obtained and using ArcGIS, all the relevant information layers were formed. After creating the map from the mentioned layers, by applying the weight of the criteria, and the combination and overlapping of the layers, the overall condition of the city of Urmia was obtained in terms of the values of the urban fabric indicators and typology.Result: Finally, by appropriate classifications in the ArcGIS environment, the informal and marginal neighborhoods were fully identified and determined.