تبیین فرهنگ جنسیتی فضا در گذرهای شهر اسلامی - ایرانی

فضاهای عمومی شاهد برقراری سه نوع ارتباط کلی میان جنسیت و فضا است، این ارتباطات شامل (1) ارتباط مردان با فضا، (2) ارتباط زنان با فضا و (3) ارتباط مردان و زنان با فضا می‎باشد. این ارتباطات فضایی تبیین‎کننده سه نوع فضای متمایز مردانه، زنانه و مختلط بوده و برقراری تعادل در این روابط عمده‎ترین مسئله تحقیق است. جنسیت‎فضا اشاره به خصیصه‎ای از مکان دارد که در مطالعات فرهنگی مورد تاکید واقع می شود و منجر به شکل‎گیری هویت مستقلی برای آن می‌شود. برنامه‌ریزی فرهنگ‎جنسیتی‎فضا بر آثار برنامه‌ریزی بر مردان و زنان تاکید می‌کند و هم‌زمان بر آثار تحرکات مردان و زنان بر برنامه‌ریزی متمرکز می‌شود. شخصیت‌های مردانه و زنانه اغلب ساختارهایی اجتماعی محسوب می‌شوند، آن‌چه به‎مثابه جنسیت ایجادکننده تغییرات معناداری در طی زمان است. سایت انتخاب‌شده درجهت انجام پژوهش گذر تربیت تبریز می‌باشند و با روش تلفیقی که بر دو قسم کمی شامل پرسشنامه و کیفی مشتمل‎بر مشاهدات میدانی به ارزیابی مدل پرداخته شده‌است. هدف از انجام این مقاله بررسی کیفیت تاثیر ابعاد فضاهای کالبدی، بازنمایی‌های فضا و فضاهای بازنمایی بر فرهنگ‎جنسیتی‎فضا می‌باشد. بر پایه مدل ساختاری تحقیق، روش کمترین مربعات جزئی آزمون گردید و باسطح اطمینان 95% مقادیر tvalue سطوح معناداری برای تمامی مسیرها از میزان استاندارد 96/1 بالاتر به‎دست آمد که گواه وجود روابط معنادار میان متغیرهای پژوهش می‎باشد. در نهایت این یافته حاصل‌شد که مردان مطلوب‌ترین شاخص را حس قدرت با میانگین (3.51) انتخاب کرده و پس از آن هیجان (3.44) و مالکیت (3.41) را انتخاب کردند. زنان نیز مطلوب‌ترین شاخص را خاطرات با میانگین (3.89) انتخاب کرده و پس از آن الهام‌ها (3.78) و احساسات (3.66) قرار دارد. جالب اینست که تمام این شاخص‌ها هم ازجمله شاخص‌های فضاهای بازنمایی‌ای هستند که از دو مولفه دیگر یعنی بازنمایی‌های فضا و فضاهای مادی بیشترین تاثیر را بر فرهنگ‌جنسیتی‌فضا از منظر مردان و زنان داشته است.

Explanation of the Concept of the Space’s Gender Culture In the Islamic Iranian Urban Passages

Public spaces witness three different relations between gender and space. These relationships are (1) the relation between men and space, (2) the relation between women and space, and (3) the relation between men/women and space. These spatial relationships are based on the three different spaces which are masculine, feminine, and mixed. The main problem of this research is how to balance among them. Space gender refers to some feature of the place which is emphasized in cultural studies and leads to an independent personality. The planning for the space’s gender culturehighlights the effects of planning on males and females, as well as the impacts of men and women on the planning itself. It was a mixed methods study which was done in Tarbiat walkway of Tabriz city. The quantitative part of study was done using a questionnaire and the qualitative part was done based on field observation. The main aim of the research was to investigate the effect of material space, representations of space, and spaces of representation on the space’s gender culture. The structural model of the research evaluated the Partial Least Squares through Smart PLS software. The result of tvalue showed that significant levels are more than the standard 1.96 for all the routs by confidence level of 95% which shows the significant relationship among the variables of this study. Finally, it was found that the most optimal choice of men is the sense of power through (3.51) average point, then the thrill (3.44) and ownership (3.41) are their second and their third choices. Women choose memories as the most optimal indicator by (3.89) average point. After that inspiration (3.78) and feelings (3.66) are two other priorities of them. The important point is that all these indicators are among the indicators of spaces of representation too. Also, it can be mentioned that the spaces of representation have more effect on the space’s gender culturethan the other variables.