تحلیل فضایی – کالبدی نواحی شهری بر اساس شاخص های رشد هوشمند شهری نمونه موردی: شهر یاسوج

افزایش جمعیت در سال های اخیر و به دنبال آن پدیده  اسپرال شهری ، موجب گردیده تا توسعه شهری و الگوهای مناسب در جهت رشد و توسعه فضایی   کالبدی شهر ، اهمیت ویژه ای یافته است . در این زمینه جهت ساماندهی و انتظام فضایی کالبدی سطوح پراکنده شهری ، از نظریات و  الگوههای نوین برنامه ریزی شهری از جمله ، مدل رشد هوشمند شهری استفاده می کند .در حقیقت راهبرد رشد هوشمند ، سعی در شکل دهی مجدد شهر ها و هدایت آن ها به سوی اجتماع توانمند با دسترسی به محیط زیست مطلوب ، سیستم حمل و نقل یکپارچه شهری ، تراکم و فشردگی شهرها و اختلاط کاربری ها را دارد . پژوهش حاضر با هدف فراهم کردن اطلاعات تحلیلی در زمینه ارزیابی نواحی به لحاظ میزان تناسب با شاخص های رشد هوشمند ، توجه ویژه به نواحی با اولویت پایین ، ترویج بلند مرتبه سازی و استفاده از اراضی بایر و ترویج کاربری های مختلط شهری در راستای تحقق اهداف توسعه پایدار ،  و با روش توصیفی – تحلیلی و همبستگی ، گام های مهمی در دستیابی به رشد هوشمند شهری برداشت . نمونه مورد مطالعه نواحی چهارگانه شهر یاسوج می باشد . اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی ، پرسشنامه و  میدانی گرد آوری شده است. نتایج حاصل از تحلیل نشان می دهد از بین شاخص های چهارگانه ، شاخص های کاربری اراضی و ( دسترسی و زیست محیطی ) بیشترین سطح معناداری در تبیین و پیش بینی رشد هوشمند شهری را دارد .  یعنی در نواحی که کاربری اراضی ( اختلاط کاربری ) متنوع تر  و با دسترسی مناسب وجود دارد ، به الگوی رشد هوشمند نزدیک تر است   در این خصوص جهت توسعه آتی شهر ، ضروری است که توجه ویژهای به نواحی با رتبه پایین شود .

Spatial Physical Analysis of the Urban Areas Based On the Smart Growth Indicators (Case Study: Areas of Yāsuj City)

Abstract The increase in the population in the recent years and the subsequent urban sprawl phenomenon has led to the particular importance of the urban development and suitable patterns for the development of the city’s spatialphysical complexity. So, the modern urban planning theories and models such as the smart growth model has been used for the spatial physical organization of the scattered urban areas. In fact, the smart growth strategy attempts to rebuild the cities and direct them towards a powerful community with access to a favorable environment, the integrated urban transport system, the city density, and the user mixing. The present research aimed to provide analytical information on the assessment of the areas in terms of the proportionality with the smart growth indicators, special attention to the low priority areas, promotion of highrise building, the   use of the wastelands, and promotion of the mixed urban uses in order to achieve the sustainable development goals. This study took important steps in achieving the urban smart growth, using the descriptiveanalytical and correlational methods. The research sample consisted of the four areas of Yāsuj city. Data was collected using documentary, survey and field methods. The results showed that from among the four indicators, land use indicator (accessibility and environmental) have the most significant level in explaining and predicting the urban smart growth, i.e., areas where land use (mixed use) is more diverse and has appropriate access is closer to the urban smart growth model. So, for the future development of the city, it is necessary to pay particular attention to areas with a low rating.