بررسی تاثیر خانه‌های دوم بر جدایی‌گزینی فضایی در شهرهای جدید (مطالعه موردی: شهر جدید صدرا)

امروزه، پدیده خانه های دوم به یکی از مهمترین دلایل تغییر چشم انداز حومه های شهری و مناطق شهری و روستایی پیرامون کلانشهرها تبدیل شده است. این خانه‌ها به منظورگذراندن اوقات فراغت،گاهی برای دوران بازنشستگی، تعطیلات آخرهفته و گاهی برای سرمایه‌گذاری خریداری می‌شوند. یکی از مهمترین پیامدهای این پدیده، خوشه‌ای‌شدن و جدایی‌شهر در زمینه فضایی و اجتماعی می‌باشد. در ایران با رونق شهرنشینی، سکنه شهرها برای گذران اوقات فراغت و کسب آرامش به ساخت مسکن ویلایی در مناطق اطراف شهرها پرداخته‌اند. شهر جدید صدرا یک نمونه بارز از شکل‌گیری خانه‌های دوم در قالب الگوی باغ مسکن از پیش اندیشیده شده می‌باشد. از اینرو بررسی دلایل و پیامدهای این الگوی سکونت و جدایی‌گزینی فضایی اجتماعی ناشی از آن از ابعاد مختلف ضروری به نظر می‌رسد. رویکرد حاکم بر این پژوهش، تحلیلیتوصیفی می‌باشد. به منظور جمع‌آوری اطلاعات از روش اسنادیکتابخانه‌ای و همچنین آمار و داده‌های پرسشنامه‌های طرح ساماندهی باغشهرهای صدرا، استفاده شده است. به منظور بررسی جدایی‌گزینی و میزان هم‌پیوندی محدوده باغشهرها نسبت به سایر عرصه‌های شهری، از روش ماتریسی گولر استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نیز بیانگر این است که بیش از نیمی از افراد، انگیزه اصلی از تهیه باغ مسکن را گذران اوقات فراغت در ایام پایان هفته و تعطیلات بیان نمودند. نتایج حاصل از بررسی میزان هم‌پیوندی باغشهرها با سایر عرصه‌های شهر حاکی از آن است که باغشهرهای صدرا از منظر شاخص طبیعی و محیط‌زیستی با 77.5% بیشترین و از لحاظ شاخص اقتصادی با 28.13% کمترین میزان هم‌پیوندی و یکپارچگی را با سایر عرصه‌های شهر صدرا دارا هستند. و در نهایت میزان هم‌پیوندی کلی این محدوده‌ها، برای باغشهرهای صدرا نسبت به سایر نقاط شهری برابر 43.05% می‌باشد. براساس اطلاعات حاصله، باغشهرها موجب ساخت ناموزون و نامتعادل در شهر شده‌ و گرایش به قطبی شدن یا جدایی‌گزینی فضایی و ناهنجاری‌های ساختاری در این شهر در حال رشد و گسترش می‌باشد. بنابراین باید توجه داشت که آثار مثبت گردشگری خانه‌های دوم به خودی خود به وقوع نخواهد پیوست و به منظور تحقق آن می‌بایست به شیوه صحیح برنامه‌ریزی و مدیریت شود.