مروری نظام مند بر عوامل و پیامدهای تحرک مسکونی در شهرها

مقدمه: تحرک مسکونی یا جا به جایی از یک‌ خانه به خانه دیگر یا از یک محله به محله دیگر در درون شهرها، نوعی تحرک بوم شناختی است که در شکل گیری و تغییر شکل محیط های کالبدی و اجتماعی شهر نقش عمده ای دارد. بینش روسی (1955) نقطه آغاز مباحث تحرک سکونتی است. از آن زمان، پژوهش‌های متعددی به بررسی علل و پیامدهای این پدیده پرداخته اند، لیکن، تاکنون واکاوی در پژوهش‌های پیشین با هدف استخراج و ارائه نتایج حاصل انجام نشده است، بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شرح پژوهش‌های موجود پیرامون تحرک مسکونی و نتایج آن‌ها در دو حوزه علل و پیامدها در قالب مرور نظام مند انجام شد. روش تحقیق: روش پژوهش، توصیفی و بر مبنای 79 پژوهش منتخب موجود است که منابع لاتین در بازه 2000 تا 25 نوامبر 2023 از پایگاه اطلاعاتی scopus و scholar google و منابع فارسی از سال 1390 تا 4 آذر 1402 از پایگاه نورمگز و sid انتخاب‌شده‌اند. نتایج و بحث: یافته‌های پژوهش نشان داد: 20٪ پژوهش‌های تحرک سکونتی داخلی، سال 1401 و 11٪ پژوهش‌های خارجی، سال 2017 به چاپ رسیده است و سه کشور بریتانیا، ایران و آمریکا به ترتیب با سهم 23٪، ٪22 و 9% پیش گام مطالعات تحرک مسکونی هستند. همچنین، 6٪ پژوهش‌های لاتین در مجله housing studies و 3٪ پژوهش‌های داخلی در مجله اقتصاد و مدیریت شهری به چاپ رسیده است. نتیجه کاربرد نرم‌افزار vos viewer معرفی 10 خوشه است که در آن علل و پیامدهای پدیده تحرک مسکونی از منظر پژوهش‌های پیشین معرفی ‌شده‌اند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی عوامل و پیامدهای تحرک سکونتی از منظر پژوهش‌های پیشین نشان داد به ترتیب 30٪ و 22٪ پژوهش‌ها بر بعد اقتصادی و اجتماعی متمرکز هستند و اثرات درمانی و مهاجرتی از مهم‌ترین پیامدها محسوب می شوند.