مفهوم ‌شناسی مولفه‌ های ساخت مسکن مطلوب مبتنی بر نصوص اسلامی بر اساس روش داده‌ بنیاد متنی

مقدمه: از آن جایی که تعالیم اسلامی بر فضاهای زیستی از جمله مسکن تاثیر بسیار مفید و مثبتی دارد؛ لذا مطالعه و پژوهش در این‌ مورد مهم است. آموزه‌های اسلامی ارائه شده در قرآن مجید و کلام معصومین راهبردهای مفهومی و عملی مشخصی را به ‌صورت اصولی فرا زمانی و فرا مکانی ارائه داد که به‌ شرط درک صحیح و رعایت اصول و استنباط صحیح قابل‌بهره‌برداری است.روش تحقیق: جهت تبیین مساله پژوهش، با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده ‌بنیاد متنی با مطالعه و تعمق در نصوص اسلامی نحوه دستیابی به مسکن مطلوب بررسی شد.نتایج و بحث: یافته‌های پژوهش منجر به تدوین معیارهای دستیابی به ساخت مسکن مطلوب اسلامی شد که متضمن ارزش‌ها و هویت اسلامی و در تعامل با محیط پیرامون آن است. این یافته ها در قالب یک الگوی کدگذاری و نگارش و سازماندهی داده‌ها در یک دسته‌بندی کلی‌تر و محدودتر قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که شاخص‌های دین‌داری و معنویت‌گرایی، رعایت توازن و الگوی صحیح مصرف، طراحی و ساخت منطبق با محیط ‌زیست، احترام به بافت طبیعی و تاریخی، پیوند مسکن و طبیعت، انسجام و وحدت‌گرایی، تعامل اجتماعی مسکن و همسایگان، اخلاق‌گرایی و رعایت حقوق دیگران، اصول اساسی در دست یابی به ساخت مسکن مطلوب اسلامی هستند که باید در ساخت مسکن مد نظر قرار گیرند.نتیجه گیری: با توجه ‌به اندیشه حاکم بر طراحی و ساخت مسکن معاصر، به‌کارگیری اصول ساخت مسکن مطلوب اسلامی می‌تواند به بازگرداندن هویت اسلامی به آثار معماری، ترویج معنویت‌گرایی، کاهش آسیب به طبیعت، رعایت حقوق دیگران، احیای فرهنگ اسلامی در عین بهبود روابط و تعاملات اجتماعی به‌ منظور توسعه ساخت مسکن مطلوب اسلامی کمک نماید.