معیارهای خوانش محیط کالبدی برای نابینایان با تکیه بر اصول معماری پایدار

مقدمه: نابینایان همانند سایر افراد باید بتوانند علاوه بر حضور مستقل و فعال در جامعه، از تسهیلات همگانی بهره مند شده و فضاهای شهری را آنگونه که هست، درک نمایند. ولی امروزه توسعه بی رویه و به دور از برنامه ریزی شهرهای بزرگ و تنوع بصری گسترده، منجر به سردرگمی و عدم خوانایی محیط های کالبدی و فضاهای شهری برای افراد دارای محدودیت حرکت به ویژه نابینایان شده و با تضییع حقوق شهروندی آنها و عدم پایداری محیط، کاهش روز به روز سرزندگی فضاها و شهروندان را در پی داشته است. پژوهش حاضر در پی یافتن پاسخ این پرسش است که معیارهای خوانش محیط کالبدی برای افراد نابینا با در نظر گرفتن اصول پایداری اجتماعی کدام است؟ از دیگر اهداف این پژوهش، ایجاد بستر کالبدی مناسب قابل درک است تا امکان حضور فعال نابینایان در فضاهای عمومی به منظور ایجاد فرصت های برابر و دسترسی بدون مانع، مستقل، راحت و ایمن به محیط کالبدی فراهم شود.روش تحقیق: به منظور دستیابی به اهداف مذکور، با استفاده از روش تحلیل توصیفی و تحلیل محتوا با رویکرد استدلال قیاسی، عوامل موثر بر ادراک افراد نابینا، مفاهیم خوانایی و اصول پایداری اجتماعی و چگونگی کاربست آن در طراحی محیط مصنوع تدقیق شد و زمینه برای تهیه پرسشنامه ای متشکل از سوالات کیفی نیمه ساختاریافته هدفمند، جهت بررسی نیازهای نابینایان به طور تصادفی و در گروه های مختلف سنی و تحصیلی در دو گروه جنسی زن و مرد فراهم شد. یافته های کیفی کسب شده از طریق نرم افزار کیفی مکس کیودا ( maxqda ) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.نتایج و بحث: در پژوهش حاضر پس از تحلیل داده ها معیارهایی چون حذف موانع و امکان تشخیص آنها، کمک به جهت‎یابی و تعیین موقعیت، ایجاد محیط امن، کمک به تشخیص گذر زمان و میزان ارتفاع جهت مناسب‌سازی محیط برای نابینایان به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که توجه به اصول پایداری اجتماعی در طراحی مانند خوانایی، ایمنی، بدون مانع بودن و قابل دسترس بودن محیط دارای کیفیت غیر بصری، میتواند ادراک محیط را در نابینایان افزایش میدهد و امکانپذیری حضور فعال آنان را در فضاهای عمومی و شهری فراهم نماید. در نهایت، راهکارهای پیشنهادی به منظور اجرای اصول فوق ارائه شد.