ارتقاء بهره وری روشنایی پاسیو در ساختمان های با زمین محدود (نمونه موردی: ساختمان های مسکونی میان مرتبه ارومیه)

امروزه رشد جمعیت در شهرهای بزرگ و افزایش قیمت زمین‌ منجر به احداث ساختمان‌های چند طبقه و فشرده شده است. با توجه به الگوی قطعه‌بندی و ضوابط شهرداری‌ در طراحی معماری، یکی از مسائل مهم در این ساختمان‌ها تامین روشنایی طبیعی مناسب برای همه فضا‌ها می‌باشد. استفاده از پاسیو راه‌حلی است که به‌طور گسترده در این ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پاسیو‌ها، به دلیل محدودیت زمین و الزام به استفاده از ابعاد حداقل، مخصوصاً در مناطق با عرض جغرافیایی بالا، بهره‌وری روشنایی مناسبی ندارند. هدف اصلی این تحقیق، بهبود عملکرد روشنایی پاسیو با ثابت نگه داشتن مجموع مساحت آن در طبقات است. به این منظور، تاثیر فرم مقطع افقی و عمودی پاسیو بر عملکرد روشنایی آن در شهر ارومیه، از جمله شهر‌های با عرض جغرافیایی بالا (37.5 درجه) در ایران، مورد بررسی قرار گرفته است. مدل‌سازی توسط ابزار طراحی پارامتریک گرس هاپر (افزونه‌ای بر راینو)، استخراج داده‌های آب و هوایی و موقعیت خورشید توسط پلاگین لیدی باگ، آنالیز نور توسط پلاگین هانی بی بر اساس شاخص روشنایی مفید نور روز (udi 100-2000) صورت گرفته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که پاسیو‌های با سطح مقطع افقی مستطیلی با جهت شرقی-غربی عملکرد بهتری دارند. و در مقایسه با پاسیو‌های قائم، پاسیو‌های مایل به سمت جنوب باعث کاهش بهره‌وری روشنایی و پاسیو‌های بازشونده به سمت بالا سبب بهبود عملکرد روشنایی می‌شوند. به‌طور کلی، جهت گیری شرقی-غربی در مقطع افقی و بازشوندگی رو به بالا در مقطع عمودی به میزان 1520% باعث افزایش روشنایی مفید نور روز می‌شوند.

Improving daylight performance of lightwells in buildings with restricted land (Case study: midrise residential buildings in Urmia)

Nowadays, population growth in big cities and the High price of urban land have led to the construction of multistory buildings. An important issue of architectural design in these buildings is to provide adequate daylight for all spaces. Lightwell is a solution that is widely used in these buildings but due to the land constraints, they usually lack proper daylight performance especially in high latitudes. The main purpose of this study is to investigate the effect of different lightwell form (vertical and horizontal section shape) with the constant area on all floors on its daylight performance. The selected case study is Urmia located at latitude 37.5. The model is a building with a 4story lightwell in Urmia. The alternatives were evaluated using grasshopper/rhino for parametric simulation, ladybug for inputting time zones and delivering sun position coordinates, and honeybee for analyzing daylight. In this study, the effect of light well form on its performance was investigated using the Useful Daylight Illuminance index. The results show that eastwest rectangular lightwells perform the best among vertical lightwells. In all cases, lightwells with sloping walls improve daylight performance, and lightwells with inclined walls to the south reduce lighting efficiency. The lightwell form does not significantly change the daylight performance in the upper floors, but it is significantly more effective in the lower floors. As a result, the eastwest orientation for the horizontal section and the upward opening vertical section improve daylight performance and increase Useful Daylight Illuminance by 1520%.