ارزیابی مولفه‌های زمینه‌گرایی موثر بر کیفیت محیط مجتمع‌های مسکونی شهری (نمونه موردی: شهر اردبیل)

فضاﻫﺎﻱ مجتمع های مسکونی ﺩﺳﺘﺨﻮﺵ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﻫﻢ در زمینه فرهنگی ﻭ هم زمینه تاریخی شده ﺍﺳﺖ. آنچه ﺍﻫﻤﻴﺖ دارد ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ اردبیل ﺑﻪ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ارتباط با بناهای تاریخی و بخصوص زمینه گرایی است. پژوهش حاضر با هدف ارتقاء کیفیت مجتمع های مسکونی اردبیل با مولفه‌های زمینه‌گرایی در پی پاسخ به سوال زیر است: چه مولفه‌هایی از زمینه‌گرایی بر ارتقاء کیفیت مجتمع‌های مسکونی اردبیل موثر می‌باشند؟ لذا پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری شامل ساکنان هشت مجتمع مسکونی با زمینه‌های متفاوت به تعداد حدود 240 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شده است. سنجش کیفیت مجتمع‌های مسکونی نشان می‌دهد این مجتمع‌ها با چالش‌های بسیاری در ابعاد مختلف زمینه‌گرایی بویژه زمینه تاریخی روبروست. نتایج یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که زمینه طبیعی بیشترین اثرگذاری را بر کیفیت مجتمع های مسکونی دارد. از طرفی عوامل فردی به ویژه تحصیلات، سن و مدت سکونت بعنوان عوامل کنترل کننده بر ارتقاء کیفیت مجتمع ها تاثیرگذار است. بنابراین برای ارتقاء کیفیت مجتمع های مسکونی لازم است برنامه ریزان و طراحان معماری و شهری، مولقه های زمینه‌گرایی رامورد توجه قرار دهند. بخصوص به زمینه طبیعی شامل انطباق با شرایط اقلیمی و نیز احترام به طبیعت و محیط زیست و نیز زمینه های فرهنگی و تاریخی توجه بیشتری داشته باشند. بنابراین در سال‌های آتی حرکت به سمت نگاه عمیق‌تر به ساخت مجتمع ها با کیفیت بالاتر با اتکاء بر الگوهای زمینه گرایی و توجه به شیوه زندگی و خواسته‌های ساکنان، نیاز است.

Evaluation of the Conceptualism Factors Affecting the Quality of Urban Residential complexes

With the onset of modernism and the consequent growth of cities, as well as the destruction of historical textiles, more attention has been attracted to the subject matter of contextualism in the cities especially in the design of today's residential complexes, which are done smoothly regardless of texture and context. This study is conducted with the goal of improving the quality of residential complexes in Ardabil and aims to find out factors affecting the quality of urban residential complexes in the city. The study is performed using descriptiveanalytic method using a questionnaire includes residents of eight residential complexes in Ardabil with different fields of 240 people selected by randomcluster sampling method. The results of the research show that natural context has the highest impact. On the other hand, individual factors, especially education, age and residence duration, have an impact on improving the quality of residential complexes in Ardabil. The highest mean of contextualism is related to the physical context, and the lowest average is related to the historical context. Therefore, in order to promote the quality of residential complexes, planners and architectural and urban designers need to pay attention to physical quality and contextual quality of the complexes, especially to the natural context and respect for nature and the environment.