جایگاه آینده ‌اندیشی در فرایند ایده‌ پردازی طراحی معماری

بیان مساله: فرایند طراحی معطوف به آینده است و مجموعه‌ای از اقدامات و تصمیم‌گیری‌هایی که در طی ایده‌پردازی طراحی معماری انجام می‌شود بر شکل دادن آینده‌ و وجوه مختلف آن موثر است. ایده‌پردازی یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی است و تاثیر این مرحله بر تمام طرح آشکار است. طراحان معمولاً آینده‌اندیشی را بخش ذاتی فرایند ایده‌پردازی می‌دانند و به تاثیرات آن در شکل دادن به طرح و همچنین در مقیاس بزرگ‌ترْ دنیای ما، تا حد زیادی آگاه هستند. اما در نظر گرفتن آینده‌اندیشی به مثابه وجه ذاتی طراحی، موجب غفلت از آن شده و در حوزه‌ی طراحی‌پژوهی کمتر به آن پرداخته شده است. ایده‌پردازی وجهی آینده‌اندیشانه دارد و این موضوع نشان از تعامل بسیار زیاد فرایند ایده‌پردازی و آینده‌اندیشی است. در این پژوهش بناست رابطه‌ی ایده‌پردازی و آینده‌اندیشی (به پشتوانه‌ی دستاوردهای حوزه‌ی علوم شناختی) بررسی گردد و جایگاه آینده‌اندیشی در فرایند ایده‌پردازی مشخص گردد. زمانی‌که از رابطه‌ی ایده‌پردازی و آینده‌اندیشی شناخت کافی حاصل گردد، می‌توان به وجوه دیگر آن نیز پرداخت.سوال تحقیق: «آینده‌اندیشی در فرایند ایده‌پردازی طراحی معماری چه جایگاهی دارد؟» و «وجوه مختلف آینده‌اندیشی در فرایند ایده‌پردازی طراحی معماری چیست؟»اهداف تحقیق: هدف پژوهش حاضر تحلیل و شناخت رابطه و تعامل فرایند ایده‌پردازی طراحی معماری و آینده‌اندیشی است.روش تحقیق: پژوهش پیش رو مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای است و طی گام‌های متعددی انجام شده است. ابتدا بررسی و مطالعه‌ی منابع موجود انجام شد و سپس تحلیل داده‌ها انجام شد تا از طریق یک رویکرد کل‌نگر، فهم روشنی از وجوه مسئله به دست آمد. این مطالعات و تحلیل داده‌ها در دو حوزه‌ی معماری و علوم شناختی به صورت موازی انجام شد. سپس طبقه‌بندی داده‌های حاصل انجام شد تا بتواند در مرحله‌ی بعد مورد استفاده قرار گیرد. پس از آن به روش استدلال منطقی، تحلیل داده‌ها در یک فرایند بازنگرانه انجام شد تا نتایج تحقیق حاصل شود.مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: طراحی معماری برای آینده است و قسمتی از فرایندهای ذهنی طراح هنگام طراحی به کمک آینده‌اندیشی انجام می‌شود. از دستاوردهای ایجاد پیوند بین نتایج تجربی و مدل‌های شناختی، درک بهتر ایده‌ی طراحی است و می‌تواند دانش بسیاری درباره‌ی مولفه‌های موثر بر ایده‌پردازی و دلیل شناختی آنها، به دست دهد. آینده‌اندیشی فرایندی است که دو وجه کلیدی آن وجوه سازنده و ارزش‌گذارانه‌ی آن است و ارکان شناختی آن شبیه‌سازی، پیش‌بینی، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی است که در فرایند ایده‌پردازی نقش دارند. جایگاه آینده‌اندیشی به دو شکل در ایده‌پردازی قابل بیان است؛ یکی در هنگام تولید ایده‌ها و دیگری در ارزیابی ایده.