تعیین مولفه های موثر بر تشخیص دمای ترکیب رنگی جداره بیرونی ساختمان های مسکونی-آپارتمانی

بیان مساله: رنگ علاوه بر نقش‌هایی که در فضاهای شهری دارد، بر احساسات و ارزیابی مردم درباره کیفیت محیط نیز تاثیر دارد. فقدان برنامههای کنترل رنگ جداره در سیاست‌های برنامه‌ریزی شهری در ایران و طراحی رنگ جداره براساس سلیقه طراح و عدم توجه به ترجیح کاربران علاوه بر نابسامانی و اغتشاش بصری جداره‌ها، سبب نارضایتی عمومی از کیفیت بصری آنها نیز شده‌است. این عوامل لزوم توجه به طراحی رنگ جداره براساس ترجیح بصری کاربر را یادآور می‌شود. در مطالعات انجام‌شده در مورد ترجیح رنگ محیط، رنگ‌ها از دو بعد فیزیکی و احساسی ارزیابی شدهاند. بدلیل منطقه‌ای و متنوع بودن مقیاس‌های احساسی ارزیابی رنگ و عدم وجود توافق نظر در مورد آنها، مطالعه ابعاد احساسی ارزیابی رنگ و عوامل تاثیرگذار بر تشخیص آنها ضروری می‌نماید.سوال تحقیق: مقیاس‌های احساسی توصیف ترکیب رنگی جداره و همچنین مولفه‌های موثر بر تشخیص آنها کدامند؟اهداف تحقیق: تعیین مولفه‌های موثر بر تشخیص دمای ترکیب رنگی جداره بیرونی ساختمان‌ها روش تحقیق: برای انجام این پژوهش از ترکیب روش کیفی و کمی استفاده شده‌است. شناسایی مقیاس‌های احساسی ارزیابی ترکیب رنگی طی دو مرحله، تحلیل محتوای اسناد و پیمایش دلفی انجام شده‌است. از طریق تحلیل عامل کیو سه مقیاس دما، هماهنگی و وزن استخراج شدند که باتوجه به گستردگی مباحث، در این پژوهش تنها مقیاس دما بررسی گردید. در گام بعدی با مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، مولفه‌های موثر بر تشخیص دمای ترکیب رنگی اخذ گردیدند. بر مبنای نتایج حاصل از این مصاحبه‌ها و تصاویر منتخب پیمایش نخست، پرسشنامه‌ای تهیه شد که توسط گروه متخصصان پیشین تکمیل گردید. با استفاده از روش تحلیل عامل کیو در دو مرحله، نتایج نهایی بدست آمدند.مهم‌ترین یافته‌ها و نتیجه‌گیری تحقیق: مولفه‌های تاثیرگذار بر تشخیص دمای ترکیب رنگی جداره‌ها، وسعت سطح رنگمایه‌ها، میزان سیری رنگمایه‌ها و تعداد رنگمایه‌ها در ترکیب بودند و ترکیب فرمی سطح جداره، فرم بازشوها و جزئیات سطح جداره در تشخیص دمای ترکیب رنگی جداره تاثیر قابل‌توجهی نداشته‌اند. بنابراین برای ارزیابی ترجیح بصری ترکیب رنگی جداره، بررسی ساختمان‌های دارای ترکیب رنگی با حداکثر سه رنگمایه، با هر نوع طراحی فرم توصیه می‌شوند، ساختمان‌هایی که برای توصیف آنها به عنوان ترکیب رنگی گرم، باید حداقل %60 سطح رنگی جداره دارای رنگمایه گرم با میزان سیری حداقل%25 و برای توصیف آنها به عنوان ترکیب رنگی سرد، حداقل %60 سطح رنگی جداره دارای رنگمایه سرد باشد.

Determining the components affecting the assessment temperature dimension of the color combination in Residential buildings exterior

Research Problem: In addition to its roles in urban spaces, color also affects people’s feelings and interests about the quality of the environment. Lack of building exterior’s control programs in urban planning policies in Iran and exterior color design based on the designer’s preference and lack of attention to users’ preferences in addition to visual disturbance, has caused public dissatisfaction with their visual quality. These factors highlight the need for more attention to design of the color in building exterior based on the user’s visual preference. In studies on environmental color preference, colors have been evaluated in terms of two dimensions; physical dimension (hue, saturation and luminance) and emotional dimension (including temperature, harmony, etc.). Since the emotional dimensions of color evaluation are regional and diverse, and there is no consensus on their definition, it is necessary to study the emotional dimensions of color evaluation and the factors affecting their assessment.Research Question: What are the emotional dimensions for evaluating the color combination in building exterior? what are the components affecting the assessment temperature dimension of the color combination in building exterior?Research Method: To do the research, a combination of qualitive and quantitive methods has been used. Determination of emotional dimensions for avaluating the color combination in building exterior was performed in two stages, content analysis and the Delphi survey. In the first stage, 97color emotional dimensions were obtained by reviewing and studying the 40 sources. Then, a questionnaire that was formed of 100 pictures of residential building exterior, was completed by participants. These pictures were taken of 67 story residential apartments, which were at most 10 years old and were placed in the north sections about 912 meters wide. The Delphi survey comprised 20 participants, expertised in the field of design and color (professors of architecture, painting, graphics and industrial design). This sample size was based on the purpose of the survey that was exploration of participants’ opinions. Three bipolar dimensions (coldwarm, harmoniouscontrast, lightheavy) and several selected pictures for each of them were extracted by using Q factor analysis and SPSS22 software. Due to the wide range of topics, only the coldwarm dimension was investigated in this study. In the next stage, the components affecting the assessment temperature dimension of the color combination, were obtained from semistructured interview with 5 participants, expertised in the field of architecture and urban design. participants were selected based on snowball sampling and sample size was based on theoretical saturation. Based on the results of these interviews and selected pictures from the first survey, a questionnaire was prepared and completed by the former group of participants. The final results were obtained using Q factor analysis in two stages.The Most Important Results and Conclusion: The components affecting the assessment temperature dimension of the color combination in building exterior, were the surface area of hues, the saturation level of hues and the number of hues in the combination and the formal composition of building exterior, the form of the opening and the details of surface did not have a significant effect on the assessment temperature dimension of the color combination in building exterior. Therefore, to evaluate the visual preference of color combination in building exterior, it is recommended to study buildings in any style that their color combinations have two or maximum three colors; Buildings that to describe them as a warm color combination, At least 60% of color surface of building exterior must have warm Hue with a saturation of at least 25% and to describe them as a cold color combination, At least 60% of colour surface of building exterior must have cold hue.