گونه‌شناسی و بررسی تطبیقی معماری بقاع متبرکه دوره اسلامی ( مطالعه موردی :بقاع تاریخی شهرستان شوشتر)

بیان مساله:در طول دوران تاریخ اسلامی ایران، بناهای با شکوهی برای امام‌زادگان، صالحان و عارفان ساخته شده است. معماری بناهای آرامگاهی، بعد از معماری مساجد، بسیار حائز اهمیت بوده‌ است. بررسی ادوار مختلف تاریخی شهرستان شوشتر نشان می‌دهد که مردمان این دیار همواره مقابر نیکان‌، علماء و صالحان را پاس داشته و همراه با معماری همان دوران آرامگاه‌های آنها را می‌ساختند. اهمیت و کثرت بقاع و قدمگاه‌ها در شهر شوشتر به نحوی است که این شهر لقب شهر چهل پیر به خود گرفته است.  سوال تحقیق: این پژوهش در نظر دارد با بررسی کالبد معماری و عناصر سازه‌‌ای هشت بقعه تاریخی که غالباً دارای شاخصه های معماری اسلامی و ثبت میراث فرهنگی هستند، به گونه‌بندی آنها پرداخته و به پرسش‌‌های اصلی تحقیق که بررسی الگوها و تغییرات معماری بقاع در دوره‌های تاریخی مختلف هستند، پاسخ دهد.  اهداف تحقیق: جستار پیش رو بر اساس اهداف گونه‌بندی و مقایسه تطبیقی بقاع تاریخی مورد پژوهش شکل گرفته است.  روش تحقیق: نگارندگان با استفاده از منابع تاریخی، مطالعه کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی، و به کارگیری روش تحلیلیتاریخی ضمن بررسی معماری آرامگاه‌ها به گونه‌شناسی و تبیین وجوه اشتراک و تمایز آنها پرداخته‌اند.  مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: شناسایی ویژگی‌های عناصر کالبدی بقاع متبرکه مورد پژوهشوگونه‌بندی آنها بر اساس دو شاخص کالبدی و کارکردیاجتماعی را می‌توان از دستاوردهای مهم این پژوهش دانست. همچنین از یافته‌های این تحقیق می‌توان به الگوی مشابه پلان، کاشی‌کاری در گنبدهای شلجمی، دیوارها، سقف‌ها، عدم تزیینات داخلی و شکل مدفن و تمایز در فرم گنبدها تزیینات خارجی وکارکردها اشاره کرد.

A Typology and Comparative Study of the Architecture of the Blessed Sacred Architecture of the Islamic Period(Case Study: Historical Monument of Shoushtar City)

Research Problem: During the period of Islamic history of Iran, magnificent buildings have been built for Imams, righteous and mystics. The architecture of mausoleums has been very important after the architecture of mosques. The study of different historical periods of Shushtar city shows that the people of this land always guarded the tombs of the pious, scholars and the righteous and built their tombs together with the architecture of that period. The importance and multiplicity of shrines and shrines in the city of Shushtar is such that this city has taken the title of the city of forty elders. The present study is based on the objectives of sorting and comparative comparison of historical monuments under study. Research Question: This study intends to classify them by examining the architectural body and structural elements of eight historical tombs, which often have Islamic architectural features and cultural heritage records, and the main research questions that examine the patterns and architectural changes of tombs in different historical periods. Answer. Research Method: Using historical sources, library studies and field studies, and using the analyticalhistorical method while examining the architecture of the tombs, the authors have typologically explained their commonalities and differences. The Most Important Results and Conclusion: Identifying the characteristics of the physical elements of the holy shrines under study and their classification based on two physical and functionalsocial indicators can be considered as important achievements of this research. Also, from the findings of this research, we can mention the pattern similar to the plan, tiling in Shaljami domes, walls, ceilings, lack of interior decorations and the shape of the burial, and distinction in the form of domes, external decorations and functions.