شاخصه‌های ایده‌پردازی در فرآیند طراحی از دیدگاه نشانه‌شناختی با کاربست تحلیل عامل R

بیان مساله: بسیاری از معضلات جامعه معماری، از جمله تضعیف ابعاد هویتی چون حس تعلق به مکان، در نتیجه کم توجهی به وجوه معنایی و خوانش اثر در طراحی شکل می گیرد. چراکه مولفه های معانی با ایجاد ادراکی درونی از فضا، عاملی موثر در به وجود آوردن هویت و زیبایی است. نشانه ها به عنوان شاخص ترین عوامل معنایی، می توانند عاملی موثر در ارتقای حس مکان در ارتباط هرچه بهتر با مخاطب باشند. از آن جا که یکی از ابتدایی ترین و مهم ترین بخش ها در فرآیند طراحی، ایده پردازی است، آسیب مطرح شده مبنی بر عدم توجه به معنا در فرآیند طراحی را می توان در بخش ایده یابی نیز ریشه یابی نمود؛ چراکه نتیجه نهایی طراحی، بازنمود و انعکاس ایده ها است. این درحالی است که امروزه غالبا کپی برداری از نمونه ها، راه کار اصلی ایده پردازی در سطوح طراحی است که به بی هویتی و عدم توجه به فرهنگ اجتماعی منجر خواهد شد. پیشینه پژوهش بر تحقیقاتی اشاره دارد که بر منابع برداشت ایده و بررسی جایگاه آن در فرآیند طراحی تمرکز یافته اند و در این میان، خلا رویکرد معنامحوری در ایده پردازی محسوس است. سوال تحقیق: اصلی ترین پرسش تحقیق از چیستیِ مهم ترین مولفه های موثر بر ایده پردازی طراحی با کاربست نشانه شناختی، براساس الگوهای ذهنی فراگیران معماری پرسش می نماید. سوال جزئی تر نیز محوری ترین عامل در دست یابی به شاخصه های موثر بر ایده پردازی نشانه شناسانه را جست وجو خواهد نمود. اهداف تحقیق: پژوهش در راستای دست یابی به هدف اصلاح فرآیندهای ایده پردازی طراحی با بهره گیری از دانش نشانه شناسی در ساحت خوانش مخاطب، به تحلیل مسیر و تحلیل عامل می پردازد. روش تحقیق: روش تحقیق پیمایشی، با استفاده از ابزار پرسش نامه پاسخ بایست و با نمونه گیری از دانشجویان معماری دانشگاه های مطرح شهر تهران، در راستای تحقق هدف به کارگرفته شده اند. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: بر این اساس مهم ترین مولفه های موثر بر ایده پردازی طراحی با کاربست نشانه شناختی، براساس الگوهای ذهنی معماران، عوامل «تحلیل پژوهش محور»، «ابعاد روان شناختی»، «ابعاد زیبایی شناختی»، «ارزیابی خوانش محور جمعی نشانه ها» و «بداعت در ایده پردازی» تبیین گردید و محوری ترین شاخصه آن ها، عامل «خوانایی» در ادراک مخاطبان از نشانه مطرح است.

Components of Ideation in designing process by semiotic approach with factor analysis in R

The most problem in architecture world is caused by neglecting of the meaning aspects in design, because meanings are creating, identity, beauty and enjoyment of the architecture. Semiotics as the most important meaning factors, can be effective in upgrading sense of place for better relationship between architecture and users. semiotic means the science that searching the social function of signs and finding solutions for creating of meaning by structures of signs. This science having activity in three main level. These levels are ‘the study of signs, ‘the relationship between signs’ and ‘the knowing and reading of audiences’. ‘Knowing and reading of audiences’ aspect is very important in design process and ideation, because architecture as a grid of signs like every connecting thing is covering the collection of sense and concept, that transiting to the users and audiences by the intratextual relationship. . For the using of semiotic, it’s should be attention to ‘human’, ‘time’ and ‘place’ factors that are effective on mental images and perception. The human factors of perception are formed from physiology, psychology, collective behavior, individual behavior, sense of place and sense of social. The place component are form, scale and function. Historical background, individual experiences and social incident are factors of time components.While the imitation and coping of samples are overcome mostly that this is resulting to lack of identity and social culture. The literature review shows that previous researches concentrate on process aspects for example saying the references of ideas, introducing the creation idea’s position in designing process. So meaningful approaches in idea are needed. This research uses the path and factor analysis for obtaining the goal of designing process correction in ideas levels by semiotic with perceptions of users. The first question is ‘what are the effective factors on the ideation of designing process by semiotic approach. The second question is searching the relationship between effective factors of designing process by semiotic approach. Population of interest in this research are experts and users of architecture designing education. The way of sampling in research is randomized cluster sampling. The amount of sampling is 200 person through teachers and students of Tehran universities. survey research way are used by questionnaire as the tools. The questionnaire as tool of paper is got by discovering information and data of the group of professors by the Delphi and documentation method. Delphi method is accomplished in 3 levels. The way of analysis of reliability in this research is Cronbach’s Alpha. Construct validity, content validity and facial validity are used in research. The sampling are doing between architecture students and their teachers in the famous universities of Tehran. The model shows that “semiotic” is the independent variable. Factor of “ideation” is the dependent variable and ‘psychology aspects and aesthetic aspects are moderator variables. The result shows that “research based analysis”, “aesthetics aspects”, “psychologists aspects” and “collective perception based evaluation of signs” are the effective factors in creation of idea process by semiotic approach. The most important factor that connecting components of ideation process by semiotic approach, is ‘perception’ of the signs.