بازشناخت مولفه‌های بازار در شهر ایرانی اسلامی

بازار در شهر ایرانی اسلامی به عنوان ستون فقرات یک شهر، نقش تعیین کننده‌ای در شکل‌گیری فضای شهری ایفا می‌کند. ارتباط میان انسان و تامین مایحتاج زندگی‌اش تاثیر مستقیم و غیر مستقیم خود را بر چگونگی این شکل‌گیری، در بافت شهری گذاشته است. امروزه به طور عمده بعد اقتصادی بازار مطرح می‌شود در حالی که در گذشته ابعاد مختلفی را شامل می‌شد که بسیار حائز اهمیت بود. در این راستا در این مقاله سعی شده، تا تمام مولفه‌های بازار شناسایی و سپس به طور جداگانه نقش هر یک بررسی شود. این مولفه‌ها در دو گروه کلی کالبدی و عملکردی به ایفای نقش می‌پردازند. مولفه‌هایی همچون نقش ساختار معماری، نقش تفکیک فضایی، نقش ارتباطی، نقش اقتصادی، نقش سیاسی، نقش فرهنگی اجتماعی، نقش مذهب و ملیت، نقش تفریحی فراغتی و نقش اخلاق و نقش امور خیریه موضوع مقالۀ حاضر است که بر مبنای پاسخ به دو پرسش‌ پژوهش، ساختار یافته است. پرسش اول این که بازار ایرانی اسلامی دارای چه مولفههایی است و دیگری پرسش از نقش هر یک از مولفه‌های بازار ایرانی اسلامی در زندگی شهری. از این‌رو هدف مقاله پیش‌رو، به دست آوردن شناختی روشن از عملکرد بازار اصیل ایرانی اسلامی جهت پاسخ به سوالات پژوهش است. روش تحقیق، توصیفی تاریخی و استدلال منطقی با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای است. تعیین مولفه‌های بازار، نقش هر مولفه در بازار و روابط بین هر یک از عناصر و فضاهای بازار، با بافت و فضای شهری، از یافته‌های این مقاله است. جمع‌بندی یافته‌های حاصل از بررسی مولفه‌ها این نتیجه را حاصل می‌شود که هر کدام از این عوامل، در شناخت نقش فضاهای شهری، تاثیری مستقیم یا غیر مستقیم دارند و تمامی مولفه‌های شناخته شده، در یک شبکه ارتباطی قوی به صورت هماهنگ به فعالیت می‌پردازند که هم باعث موفقیت در فضای عملکردی خود شده و هم تاثیری مثبت بر دیگر مولفه‌ها دارند.

Recognition of Bazar’s components in Iranian Islamic city

Bazar in Iranian Islamic city as backbone of a city plays a decisive and very important role in shaping urban space. The relation between human and providing the necessities of his life has been effected directly or indirectly on the shaping of urban space. Today, the economic dimension of the market is mainly discussed while in the past, Bazar contains many aspects which were important too. For this reason in this article tried to all components of Bazar determined and then their roles separately analyzed. These components into two general physical and functional groups they play the role. Components like Role of Architectural Structure, Role of Spatial Separation, Connection role, Economic role, Political role, socio cultural role, Role of Religion and Nationality, entertaining leisure role, Role of Ethics and Role charity affairs are subjects of this article which shaped by answering two questions of research. The first question is which components could be determined in Iranian Islamic Bazar and next is questioning about the role of each component of the Iranian Islamic Bazar in urban life. Hence the purpose of the article ahead is getting clear recognition of original Iranian Islamic Bazar’s performance, which related to the answer main questions of research. Research’s method is a historical descriptive and logical argument based on library evidence. Determining components of Bazar, the role of every components in the Bazar and relationship between each of the elements and spaces of the Bazar with urban space and urban context are findings of this article. This article examines all the Components that contribute to this impact Introduces the Bazar as a multi dimensional architecture to meet the basic needs of the people and the city. All of these components are summarized after investigating the views of the researchers using a diagram or conclusion table and finally the overall consistency of the functions in Diagram 8. The functional dimensions of each component are not only within the range of their influence and can overlap with the other components as well. For example: Religious role in the Bazar can also act as social cultural role, moral role and political role. Or, if one component plays a social role in one society, the same component acts as a cultural role in another, and in another society it presents the same political dimension. Summarizing the findings from the component analysis yields this result that each of these factors has a direct or indirect impact on understanding the role of urban spaces. And all known components work in a strong communication network in harmony. That has also made it a success in its operating environment and also have a positive impact on other components. After answering the first question about the existence of components by fully understanding them, a proper answer to the second question can be found and after knowing exactly the role of each component until the restoration of monuments in relation to market buildings it is best done in both physical and functional dimensions.