نبرد قهرمان با اژدها در روایت‌های حماسی ایران

نبرد قهرمان با اژدها، یکی از عمده‌ترین مضامینی است که در اغلب اساطیر و حماسه‌های دنیا دیده می‌شود. اهمیت این نبرد آنچنان است که مکتب‌های گوناگون اساطیری، به بررسی و تحلیل آن پرداخته و هریک به زعم خود، اژدها را نماد برخی رویدادهای مربوط به زندگی انسان‌ها دانسته‌اند. در اساطیر ایران، نبرد ایزدان با اهریمن و آفریده های او، گونه‌های متفاوت اژدهاکشی به شمار می‌آید. این نبرد در بسیاری از روایات حماسی ایران نیز آمده‌است و جلوه‌هایی از آن، به گونه نبرد قهرمانان با دیوان و برخی پتیارگان دیده می‌شود. در بیشتر پژوهش‌هایی که در ایران دربارۀ اژدها شده‌است، اغلب به بررسی قهرمانان اژدهاکش در منظومه‌های حماسی و شمار محدودی از روایات عامیانۀ ایران پرداخته‌اند‌ و به آن دسته روایاتی که در طومارهای نقالی و یا روایات شفاهی مردمی شاهنامه آمده‌است توجه چندانی نداشته‌اند. در این مقاله، به معرفی آن دسته از قهرمانان اژدهاکش، که در مجموعه روایات حماسی ایران آمده‌است، می‌پردازیم؛ سپس دربارۀ نژاد این قهرمانان، چگونگی نبرد آنها با اژدها و همچنین پایان زندگی آنها بحث می‌کنیم.

The Champion/Dragon Battle in Iranian Heroic Narratives

The battle between champions and dragons is among the wellknown themes in heroic stories of different cultures. Each mythological trend has adopted its own perspective to analyze this battle. In Iranian mythology the battle between “Izadān” and “Ahriman” is the typical example of killing dragons. Such a story can be seen in the combat with Evils(Divān) and Evil doers (Patyaregān). In Iran, most researches focus on heroic narratives or written folk tales, and oral folklores have been rarely the matter of concern. This article deals with the latter case in Shāhnāmeh and provides the reader with some information about the origins of the champions as well as the ways they act in their battles.