تشبیه تمثیل و استعارۀ تمثیلیه در کتب بلاغی

یکی از موضوعات اصلی بلاغت، استعاره است؛ مبحثی که همیشه ذهن بلاغیون را به خود معطوف کرده و محققان این حوزه به پژوهش در جوانب آن پرداخته اند. این روند در روزگار ما پویاتر شده و پژوهشگران از چشم اندازهای متفاوتی بدان توجه کرده اند. پژوهش در جوانب استعاره نشان می دهد محققان اضلاع آن را گاه با دیگر مباحث بلاغی در هم آمیخته اند و گروهی نیز بی‌توجه به موضوع، نظر دیگران را تکرار کرده‌اند. ازجمله مباحثی که در این حوزه با دیگر موضوعات درآمیخته، استعارۀ تمثیلیه است. در بسیاری از کتب بلاغی این مبحث را با تشبیه تمثیل آمیخته و حتی یکی دانسته اند. در این پژوهش ضمن تبیین تمثیل، تشبیه تمثیل و استعارۀ تمثیلیه، به نقد، بررسی و تحلیل این دو موضوع در کتب بلاغی پرداخته ایم و نشان داده ایم که هرچند این دو حوزه ممکن است در مولفه هایی با هم اشتراک داشته باشند، برخلاف تصور برخی از پژوهشگران بلاغی، این دو قلمرو کاملاً از یکدیگر مجزا هستند.

Allegorical Simile and Allegorical Metaphor in Books of Rhetoric

Metaphor is one of the major topics of Rhetoric which has been a subject of permanent research. In our days conducting researches on metaphor is even more developed: some combine metaphorical and rhetorical dimensions, and some others do nothing but to repeat the already discussed ideas. One of the known combinations is allegorical metaphor which, in many cases, is wrongly taken for allegorical simile. This article through distinguishing between allegory, allegorical simile and allegorical metaphor, examines the different aspects of them in rhetorical books and finally proves that although they have some features in common, in essence they are distinct from one another.