توالی بندهای قیدی در زبان فارسی

در پژوهش حاضر ضمن بررسی توالی بندهای قیدی، به رابطه آن با عواملی چون معنا، کلام، وزن و تصویرگونگی پرداخته‌ایم. بدین منظور پیکره‌ای با 1343 جمله حاوی بند قیدی گردآوری کرده‌ایم که شامل شش نوع بند قیدی زمان، شرطی، سببی، منظوری، نتیجه‌ای و حالت است. با استفاده از تحلیل آماری درمی‌یابیم که بندهای قیدی در فارسی در دو جایگاه آغازی و پایانی واقع می‌شوند و گرایش غالب آنها‌ به قرار گرفتن در جایگاه آغازی است و همچنین از چهار عامل یادشده، سه عامل در تعیین توالی این بندها موثر است. عامل معنا تاثیر بسزایی در توالی انواع بندهای قیدی دارد و عامل کلام نیز عامل بسیار مهمی در تعیین جایگاه بندهای قیدی است. وزن به عنوان عاملی شناخته شد که نقشی در تعیین این توالی ندارد، اما تصویرگونگی عاملی مهم در تعیین جایگاه این گونه بندها، به ویژه بندهای آغازی است.