جنبه‏های نمایشی مناظره فطرت بخارایی

فطرت بخارایی از سران جنبش بیداری در آسیای مرکزی است که در بنیادگذاری نثر نوآیینِ فارسیِ تاجیکی نقش مهمی ایفا کرده است. وی اثری به نام مناظره تالیف کرده است که به لحاظ ساختار گفتگومحور، نخستین گام در نمایشنامه‎نویسی فارسیِ این منطقه به شمار می‎رود. نگارندگان، این اثر را با استفاده از الگوی «قابلیت‎های نمایشی گونه ادبی مناظره منثور با رویکرد گفتگومحور» تحلیل کرده‎اند. گفتگو به عنوان وجه مشترک این دو گونه ادبی، پایه و اساس مقایسه قرار گرفته و در پنج ساحتِ «لحن و زبان نمایشی، شخصیت‎پردازی در گفتگو، کنش نمایشی گفتگومحور، کشمکش، زمان و مکان» تحلیل شدهاست. نتایج تحقیق نشان می دهد که ساختار نگارش گفتگوییِ مناظره به ساختار نمایشنامه بسیار نزدیک است و تمام مناظره‏های منثور فارسی با این الگو قابلیت تحلیل دارند.