نظریه میل محاکاتی رنه ژرار و تبیین آن در چند داستان شاهنامه

نظریه میل‌ محاکاتی یکی از نظریه‌های مهم انسان‌شناسی در سده بیستم میلادی است که بر مبنای مطالعات تاریخی و ادبی، توسط رنه ژرار، اندیشمند معاصر فرانسوی، ارایه‌ گردیده‌است و می‌تواند در بسیاری از شاخه‌های علوم انسانی، به‌ویژه نقد ادبی، کاربرد داشته ‌باشد. بر پایه این نظریه، منشا اکثر تنازعات و خشونت‌ها در تاریخ، میل‌ محاکاتی و به تبع آن رقابت و تنازع محاکاتی است و جوامع بشری همواره در طول تاریخ برای کاستن از حدّت و شدت تنازعات محاکاتی، پدیده‌ای به نام قربانیِ بلاگردان را وجه‌المصالحه ارباب قدرت قرار‌ داده‌اند. از نظریه میل‌ محاکاتی می‌توان به‌خوبی برای تجزیه و تحلیل و نقد شاهکارهای ادبی و نیز اساطیر و حماسه‌های کهن بهره جست، زیرا به عقیده رنه ژرار، ویژگی مشترک همه این آثار آن‌ است که نویسندگان آنها در تبیین سازوکار میل ‌محاکاتی ‌توفیق‌ داشته‌اند. نظریه ژرار در بسیاری از داستان‌های شاهنامه فردوسی نیز قابل تطبیق است و تجزیه و تحلیل آنها بر این اساس می‌تواند افق‌های جدیدی در نقد ادبی فراروی محققان این عرصه قرار ‌دهد.