طبقه بندی معنایی اصطلاحات فارسی از دیدگاه زبان شناسی شناختی

در این تحقیق به بررسی اصطلاحات در زبان فارسی پرداخته ایم. ابتدا براساس دیدگاه نانبرگ، ساگ و واسو، اصطلاحات را به دو دسته عبارات ترکیبیِ اصطلاحی (بخش‌‍پذیر) و عبارات اصطلاحی (بخش‌‍‌ناپذیر) تقسیم و سپس براساس دیدگاه زبان شناسی شناختی و به‌طور اخص رویکرد کووکسس، آنها را بررسی کرده‌ایم. از منظر شناختی ساز‌وکارهای استعاره، مجاز و دانش متعارف، به‌عنوان انگیزه معنایی در تولید و درک اصطلاحات دخیل‌اند. در این پژوهش نیز اصطلاحات از منظر این ساز‌وکارها بررسی شدند و معلوم شد عواملی مانند بخش پذیری معنایی، استعاره، مجاز و دانش متعارف در تعیین معنای اصطلاحات دخیل‌اند. بر همین اساس، عباراتِ ترکیبیِ اصطلاحی را به همراه اصطلاحاتی که حاوی استعاره، مجاز و یا دانش متعارف اند، از نظر معنایی به‌عنوان اصطلاحات شفاف، و عبارات اصطلاحی را به‌عنوان اصطلاحات تیره تقسیم‌بندی کردیم. تعداد اصطلاحات شفاف بسیار بیشتر از اصطلاحات تیره است.