بررسی وجه فعل در زبان فارسی برپایه نظریه فضاهای ذهنی

مقاله حاضر به بررسی وجه فعل در زبان فارسی اختصاص دارد. در منابع دستور سنتی، فعل را حداقل شامل سه و حداکثر شش وجه دانسته‌اند. همه این منابع سه وجه اخباری، التزامی و امری را پذیرفته و برخی، وجوه دیگری مانند مصدری، شرطی، وصفی و دعایی را نیز ذکر کرده‌اند؛ اما در این منابع ذکر نشده است که این دسته‌بندی برپایه چه اصلی صورت گرفته و ملاک انتخاب وجه فعل در جملات مختلف چیست. در این مقاله دسته‌بندی جدیدی از وجوه فعل در زبان فارسی ارایه می‌گردد. این دسته‌بندی براساس معنای مرکزی «احتمال وقوع» صورت گرفته و برمبنای آن، کاربردهای مختلف وجوه فعل در جملات ساده و مرکب توجیه می‌شود. این وجه‌ها براساس نظریه فضاهای ذهنی بررسی می شود و قاعده‌مندی‌های کاربرد وجوه مختلف فعل به دست می‌آید.