بررسی اصطلاحات بینامتنی در زبان فارسی و عربی با تکیه‌بر نظریه ژرار ژنت

در حوزه زبان شناسی و نظریه های ادبی، زبان فارسی و عربی معاصر سخت متاثر از ترجمه است. با مقایسه کتاب‌ها و مقالات فارسی و عربی در حوزه نقد ادبی در می یابیم که مترجمان عرب‌زبان به‌رغم ترجمه های متعدد برای هر اصطلاح، عملکرد مقبول تری دارند. شاید از دلایل این موفقیت قابلیّت اشتقاقی زبان عربی باشد. اصطلاح «intertextuality» در زبان عربی به «التّناصّ»، «تداخل‌النّصوص»، «التفاعل‌النّصی» و معادل های دیگری ترجمه شده‌ و به‌ترتیب، به معنای «دادوستد متون»، «تداخل متون» و«تعامل متون» است، اما این اصطلاح در زبان فارسی به «بینامتیت» ترجمه شده که دربردارنده مفاهیم موجود در این نظریه نیست. در این مقاله با مقایسه معادل های فارسی و عربیِ اصطلاحات مربوط به نظریه «بینامتنی»، وجوه موفقیت یا ناکامی مترجمان فارسی و عربی را نقد و بررسی می‌کنیم.