مفهوم «فِراست» در گفتمانِ عرفی و عرفانی

چکیده«فراست» از مفاهیمی است که به دلیل تعلق به ساحت‌ها، طبقات، گفتمان‌ها و ایدیولوژی‌های مختلف، به‌طور همزمان در شبکه‌های مختلف مفهومی قرار می‌گیرند. با تامل در حوزه‌های کاربرد و نظام اصطلاح‌شناسی آن می‌توان دست‌کم به دو گفتمان متفاوت، یعنی گفتمان عرفی- تجربی و گفتمان عرفانی رسید. در این مقاله پس از ذکر معنای قاموسیِ فِراست، حوزه معناییِ هریک از این دو گفتمان را با همبسته‌های مفهومی آنها بازمی‌نماییم. ابتدا به بررسی آثار این دو حوزه می‌پردازیم. سپس به‌طور خاص از آرا ِ مولوی در مثنوی براساس «حدیثِ فِراست» استفاده می‌کنیم. این حدیث در معرفت شناسیِ عرفانی/ مثنوی از احادیثِ کلیدی است، و سرشتِ «تابشی- انعکاسیِ» فِراست، بصیرت و معرفتِ مبتنی‌بر تجربه هایِ وجودی- شهودی عرفا و ارتباط آنها با موضوعاتی چون «پیش آگاهی»، «غیب بینی» و «اندیشه خوانی» را تبیین می‌کند. همان‌طورکه بر جداسازی این گفتمان از آن دیگری اصرار می‌ورزد.