مقایسه اثر تجویز پیشگیرانه دکسمدتومیدین و کتورولاکبر درد بعد از عمل آپاندکتومی

مقدمه: یکی از عوارض شایع بعد از اعمال جراحی درد است. درد بعد از عمل یک واکنش پیچیده فیزیولوژیکبه آسیب بافتی است و معمولاً نگرانی اصلی بیماران این است که چه اندازه از درد را بعد از جراحی تجربه خواهندکرد. دکسمدتومیدین و کتورولاک از داروهایی هستند که در بیدردی پیشگیرانه مورد استفاده قرار میگیرند.هدف از این مطالعه مقایسه قابلیت بیدردی پیشگیرانه دکسمدتومیدین و کتورولاک بر روی درد پس از عملبیماران تحت آپاندکتومی است.مواد و روشها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی و دوسوکور، بر روی ٦٠ بیمار ١٨ تا ٦٥ ساله با کلاسasa یک و دو بود که جهت عمل آپاندکتومی تحت بیهوشی عمومی قرار گرفتند. بیماران طبق جدول تصادفیبلوکی به سه گروه تقسیم شدند.گروه a دکسمدتومیدین وریدی به میزان ١ میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم به عنوان دوز بولوس در مدت زمان١٠ دقیقه بلافاصله قبل از القاء بیهوشی و سپس ٥/. میکروگرم به ازاء هر کیلوگرم طی جراحی به صورتانفوزیون پیوسته دریافت نمودند. گروه ٣٠ b میلیگرم کتورولاک وریدی بلافاصله قبل از القاء بیهوشی و گروهc به عنوان گروه شاهد نرمال سالین % ٩/. بلافاصله قبل از القاء بیهوشی دریافت نموده و در طول عمل برای هردو گروه b و c نرمال سالین % ٩/. انفوزیون شد. سپس القاء و نگهداری بیهوشی و همچنین ریورس در موردتمامی بیماران مورد مطالعه بهصورت یکسان اعمال شد.پس از اتمام بیهوشی برای همه بیماران پمپ کنترل درد دیجیتال ( pca ) حاوی فنتانیل (بولوسهای ١٠میکروگرم با زمان قفل ١٠ دقیقه) وصل گردید. علائم حیاتی بیماران ٥ دقیقه پس از استراحت بر روی تختاتاق عمل( ٢٥ )، بلافاصله بعد از لوله گذاری، در دقایق ٥- ١٠ - ١٥ - ٢٠ - ٣٠ - ٤٠ و هر ١٠ دقیقه تا پایان عمل ثبتگردید. در ریکاوری نیز علائم حیاتی، وقوع تهوع، استفراغ و شدت لرز ثبت شدند. بیماران در صورت وجود لرزغیر قابل کنترل ٢٥ میلیگرم پتیدین دریافت نمودند. درد به کمک شاخص دیداری شدت درد ( vas ) در ساعتهای ١، ٣، ٦، ١٢ و ٢٤ ارزیابی شد. در صورتی که vas > ٣ بود و بیماران مسکن اضافه درخواست میکردندشیاف دیکلوفناک ١٠٠ میلیگرمی تجویز میشد. حجمی از فنتانیل موجود در پمپ کنترل درد بیمار ( (pca46که توسط بیماران مصرف شده بود، ثبت گردید. داده های به دست آمده توسط نرم افزار spss (ورژن ١٩ ) بااستفاده از آزمونهای آماری مورد نیاز تجزیه و تحلیل گردید و ارزشهای p<0.05 معنی دار تلقی شد.نتایج: شدت درد در زمانهای ٣،١ و ٦ ساعت پس از عمل بین سه گروه تفاوت معناداری نداشت؛ اما در زمانهای١٢ و ٢٤ ساعت پس از عمل در گروه دکسمدتومیدین کمتر از دو گروه دیگر بود ( 0.003 = .(p12= 0.004 & p24دوز فنتانیل مصرفی تنها درگروه دکسمدتومیدین نسبت به گروه شاهد به طور معناداری کمتر بود. = (ppca0.003)از نظر تجویز پتیدین و شیاف دیکلوفناک بین سه گروه تفاوت معناداری مشاهده نگردید.افزایش دمای بدن بیماران در قبل،حین و بعد از عمل در گروه دکسمدتومیدین نسبت به دو گروه دیگرمعنادار بود.( (pt= 0.001در طول زمان در دو گروه کتورولاک و شاهد کاهش دمای بدن بیماران معنادار بود. = (pk= 0.037 & pc0.001)تغییرات فشارخون(سیستولیک، دیاستولیک و map ) بین سه گروه تفاوت معناداری نداشت.تعداد ضربان قلب در دقایق ١٠ ، ١٥ ، ٣٠ در گروه دکسمدتومیدین نسبت به شاهد & 0.022 = (p10p15=0.010 & p30=0.015) و بلافاصله پس از لوله گذاری و دقیقه ١٠ حین عمل نسبت به گروه کتورولاک بهطور معناداری کمتر بود.( 0.024 = (ppo=0.033 & p10میزان spo2 در دقایق ٥، ١٥ ، ٣٠ ، ٤٠ و ریکاوری در گروه دکسمدتومیدین بطور معناداری نسبت به دوگروه دیگر کمتر بود.( (p5=0.045 & p15=0.006 & p30=0.003 & p40=0.003 pr=0.024در بیماران سه گروه تفاوت معناداری از لحاظ سن، جنس،قد، وزن، کلاس asa و همچنین وقوعتهوع،استفراغ و لرز مشاهده نگردید.نتیجه نهایی: تجویز پیشگیرانه دکسمدتومیدین درد بعد از عمل آپاندکتومی را در ساعات ١٢ و ٢٤ پس از عملبه طور قابل ملاحظه ای کاهش داده و نیاز به مسکن بعد از عمل را کمتر مینماید.