مروری بر کاربرد فن‌آوری rnai در نماتدشناسی گیاهی

‌‌نماتدها از نظر اقتصادی یکی از مهم ترین گروه ‌های عوامل بیماری ‌زای گیاهی هستند. استفاده از گیاهان مقاوم یا غیرمیزبان، به ‌کارگیری نماتدکش ‌ها و در سال‌ های گذشته، استفاده از موجودات میکروبی و عوامل کنترل زیستی، روش‌ های اصلی برای مدیریت نماتدها هستند. بهره ‌گیری از مواد دورکننده نماتد، مهارکننده ‌های پروتئیناز، cry پروتئین ‌های باکتری bacillus thuringiensis، ژن‌ های مقاومت، rnai و امثال آن، از مهم‌ ترین روش‌ های جدید در مدیریت نماتدها به ‌شمار می‌ روند. استفاده از مقاومت برخاسته از گیاه میزبان علیه نماتدها، به‌ علت تعداد کم گیاهانی که حامل ژن مقاومت شناخته شده هستند، محدودیت‌ هایی دارد. در میان سایر روش ‌های کنترل نماتدها، خاموشی rna یک روش نوین برای کنترل نماتدهای انگل گیاهی است. rnai یک سازوکار سلولی است که طی آن مولکول ‌های rna دو رشته‌ ای (dsrna) یک خاموشی پس از رونویسی را در ژن ‌هایی با توالی‌ های مشابه سبب می ‌شوند. در نماتدهای انگل گیاهی rnai در ابتدا معمولا با شناورسازی نماتدها در dsrnaها یا sirnaهای مربوط به ژن‌ های هدف نماتدها قابل انجام است. سه گروه اصلی از ژن ‌های هدف برای خاموشی، ژن ‌های خانه ‌دار، ژن ‌های پارازیتیسم و ژن‌ های مهم برای نشو و نمای نماتدها هستند. ترکیب فن‌ آوری rnai و ایجاد گیاهان تراریخته مقاوم به نماتدها با روش ‌های موجود و مرسوم کنترل نماتدها از جمله کنترل شیمیایی، می‌ تواند زمینه ‌ساز کنترل پایدار و موثر این نماتدهای انگل گیاهی مهم در آینده باشد.

A review on the application of RNAi technology in Nematology

Nematodes are one the most economically important groups of plant pathogens. The use of resistant or nonhost crop plants, application of nematicides and more recently the use of microbial antagonists and biocontrol agents are the principal methods for management of nematodes. Taking advantage of nematode repellents, Proteinase inhibitors, Cry proteins of Bacillus thuringiensis, resistance genes, RNA interference (RNAi) etc. are among the novelest methods of management. The use of host plant resistance against nematodes is limited because of low numbers of identified plant species that bearing resistance genes. Along with other control methods, RNA silencing is a novel tool to control of plant parasitic nematodes. RNAi is a cellular mechanism in which doublestranded RNA (dsRNA) molecules drive the posttranscriptional silencing of genes with homologous sequences. RNAi on parasitic nematodes is generally performed by soaking of nematodes in dsRNAs or siRNAs of target genes. Three main target genes of nematodes are housekeeping genes, parasitism or effector genes and the genes necessary for development of nematodes. A combination of the RNAi technology with existing technologies or treatments might provide the most effective and durable basis for future control of these important plant parasitic nematodes.