خوانشی بر کیفیت طی‌الارض در نگاه عرفانی مولوی

عرفان یک‌ جریان معرفتی مبتنی بر شهود و برخاسته از تهذیب نفس است که مبانی نظری آن در متون دینی و آثارعرفانی و ادبی تجلی یافته است.مسئله طی الارض در عرفان به عنوان یکی از اقتضائات برخاسته از مراتب کشف صوری در راستای  تجلی اسماء و صفات الهی تحلیل و ارزیابی شده است. مراحل کمال آدمی از نگاه مولوی براساس تحول و تبدیل وجود انسان‌ از نقص به سوی کمال نامنتاهی شکل می گیرد. این تبدیل و تحول، افزون بر تاثیر باطنی ، در کالبد جسم مادیّ او نیز اثر گذار است. ازاین‌رو از دید مولوی کیفیت طی‌الارض در این حوزه قابل‌تبیین می باشد.  بر این اساس، باطن انبیاء و اولیاء الهی دارای صفات و قابلیت‌های خاصی است که جسم آنان را از دیگر افراد متمایز می‌کند و با توجه به تکامل و تعالی  جسم در اثر  سیر و سلوک، زمینه لازم برای‌ پذیرش کراماتی همچون طی‌الارض را فراهم می‌کند. در این جستار پس از بررسی مفهوم طی‌الارض و مبانی طرح این مسئله در نگاه مولوی، به تشریح و تبین کیفیت تحقق آن می‌پردازیم.

a qualitative perusal of tayy al arḍ in mawlavi’s mystical view

mysticism as a cognitive trend based on intuition is originated from self purification, whose theoretical principles are manifested in religious texts and literary and mystical works. the issue of tayy al arḍ (thaumaturgical teleportation or folding up of the earth miraculously) has been analyzed and evaluated in mysticism as one of the exigencies arising from the levels of formal perception (shuhūd) in line with the manifestation of divine names and attributes. according to mawlavi (rumi), the stages of human perfection are formed based on the evolution and transformation of human existence from imperfection to infinite perfection. this transformation, in addition to the inner impact, has an impact on his physical body as well. therefore, from mawlavi’s perspective, the quality of tayy al arḍ can be explained in this field. accordingly, the interior aspect (bāṭin) of the prophets and godly saints has special qualities and capabilities that distinguish their body from that of other people and as per the evolution and transcendence of the body as a result of the spiritual wayfaring, it provides the necessary ground for the acceptance of miracles such as tayy al arḍ. in this essay, after examining the concept of tayy al arḍ and the principles of raising this problem from mawlvi’s perspective, the quality of its realization will be explained.