مولوی و حقانیت تشکیکی ادیان
|
|
|
|
|
نویسنده
|
قربانی قدرت الله
|
منبع
|
پژوهش هاي عقلي نوين - 1397 - دوره : 3 - شماره : 6 - صفحه:71 -97
|
|
|
چکیده
|
سه رویکرد انحصارگرایی، شمولگرایی و کثرتگرایی دینی تلاش دارند تا پاسخی عقلانی به پرسش از حقانیت معرفت شناختی و نجات شناختی ادیان تدارک ببینند. مشکلات این سه رویکرد، زمینه لازم را برای رویکرد حقانیت تشکیکی ادیان فراهم میکند که در آن همه ادیان و پیروان آنها بطور تشکیکی و سلسله مراتبی از حقانیت معرفت شناختی و نجات شناختی برخوردار هستند. به نظر میرسد مولوی نیز با نظر به گرایش عرفانی خود از دیدگاه حقانیت تشکیکی ادیان حمایت میکند. مبانی و اصول نگرش تشکیکی مولانا به حقانیت تشکیکی ادیان را میتوان در مواردی چون وحدت متعالی ادیان، واقعیت کثرت خارجی ادیان، تفاوت گذاری بین دین و شریعت، تفاوتهای راه حق از باطل و اسلام تجلی دین و شریعت برتر و پیامبر اسلام الگوی رسول خاتم و متعالی ملاحظه کرد. مجموعه این موارد نشان میدهد که مولوی نگرشی تشکیکی به ادیان الهی و بعضا غیرالهی دارد که در آن همه ادیان به تناسب بهرهمندیشان از حقیقت مطلق، واجد حقانیت و منجر به رستگاری و نجات هستند. ضمن اینکه لازمه منطقی پذیرش حقانیت تشکیکی ادیان، اقبال به دین اسلام بعنوان آخرین و کاملترین دین و رسول گرامی اسلام بعنوان آخرین و بهترین و کاملترین انبیاء الهی است. در این رویکرد، برتری و کمال دین خاتم و رسول آن، به معنای نفی وجوه مثبت ادیان پیشین نیست، بلکه تاکید میشود که این دین و رسول آن ضمن اینکه کمالات ادیان و انبیاء قبلی را دارند، واجد کمالات جدیدی هستند که در آنها نیست، که همین ویژگی مبین عقلانیت رویکرد حقانیت تشکیکی ادیان است.
|
کلیدواژه
|
حقانیت تشکیکی، اسلام، کثرتگرایی، وحدت متعالی ادیان، رسول اکرم
|
آدرس
|
دانشگاه خوارزمی, گروه فلسفه, ایران
|
پست الکترونیکی
|
qorbani48@gmail.com
|
|
|
|
|