>
Fa
  |  
Ar
  |  
En
خدای تاثرپذیر و خدای تغیّرناپذیر: سازگاری یا ناسازگاری؟
نویسنده
مولایی میثم
منبع
پژوهش هاي عقلي نوين - 1396 - دوره : 2 - شماره : 3 - صفحه:45 -60
چکیده
بنابر دیدگاه الهیات سنتی، خداوند دارای ویژگیهایی منحصر بهفرد است که در مخلوقاتش وجود ندارد. در این سنت، خداوند موجودِ کامل حداکثری است. از جملۀ این کمالات، میتوان به تغیّرناپذیری اشاره کرد که بر اساس آن کمالات خدا نه افزوده و نه کاسته میشود. از سوی دیگر خداوند، تاثرناپذیر نیز معرفی میشود؛ که بر اساس آن خداوند از رنجهای انسان دچار اندوه نمیگردد، زیرا این امر با تغیّرناپذیری و کمالِ حداکثری خدا، که مستلزم برخورداری از سعادت لایتغیر است، منافات دارد. بنابراین تغیّرناپذیری خدا، خداباوران را از پذیرش تاثرپذیر بودن خداوند منع میکند. در این نوشتار سعی بر آن است با محوریت قرار دادن علم مطلق، این دعاوی اثبات شود که: اولاً علم مطلق خدا، میتواند شاهدی بر تاثرپذیریاش باشد و ثانیاً ماهیت علم مطلق مانع از « قبول تغیّرپذیری خدا به وابستۀ تاثرپذیری خواهد بود»، زیرا کمال حداکثری خدا مستلزم آن است که علم او، ذاتی و شامل تمام گزارههای صادق، از ازل تا ابد باشد. در نتیجه آگاهی و اندوهگینی او از رنج آدمی، مستلزم تغییر در خداوند نخواهد بود. به عبارت دیگر خدا به جهت علم مطلقش از ازل به رنج آدمی آگاهی دارد، پس قبول اندوه خدا از رنجها و شرارتهای آدمی نباید تغییری در او تعالی ایجاد نماید. قبول این دیدگاه نه تنها یکی از مسائل خداناباران را حل میکند، بلکه در تقویت و ترویج خداباوری نیز موثر است، زیرا خدایی که با مومنان در غم و شادیها شریک است، شایستگی بیشتری برای پرستش دارد تا خدایی که ساکن و بیتفاوت نظارهگر رنجهای آدمیست.
کلیدواژه
خدا، کمال حداکثری، تغیّرناپذیری، تاثرپذیری، سعادت ابدی، علم مطلق
آدرس
دانشگاه قم, ایران
پست الکترونیکی
molaeemeisam@gmail.com
Passible God and Immutable God: Consistency or Inconsistency?
Authors
Molaee Meisam
Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved