رویکردی معناشناختی به ضرورت خداوند

عموم فیلسوفان خداباور نه تنها به وجود خداوند باور دارند بلکه او را از وجود ضروری برخوردار می دانند. افزون بر این، معتقد هستند دست کم برخی از صفات خداوند همچون علم و قدرت، صفاتی ضروری م یباشند، به این معنا که ممکن نیست خدا فاقد این صفات باشد. از سوی دیگر برخی از دیدگاه های فلسفی معاصر با مفهوم ضرورت خدا به مخالفت برخاسته و آن را مفهومی غیرمعقول دانست هاند. با توجه به تعدد و تنوع تعابیر مختلف از مفاهیم موجه از جمله ضرورت، این پرسش به ذهن م یرسد که آیا تعبیر و تعابیری از ضرورت وجود دارند که به کارگیری آنها در مورد وجود و صفات خدا مفهومی معقول به دست دهد؟ در این مقاله کوشش می شود با «ضرورت بالذات» رویکردی معناشناختی مسالۀ ضرورت خدا بررسی شود. نتیجۀ این بررسی آن است که تعبیر دو تعبیر قابل قبول در میان فیلسوفان مسلمان هستند که به ترتیب در مورد ضرورت وجود و « ضرورت ازلی» و ضرورت صفات خداوند قابل اطلاق می باشند. همچنین براساس معناشناسی منطق موجهات مبتنی بر مفهوم جهان ممکن و به کارگیری تعبیر ضرورت متافیزیکی، می توان از ایدۀ ضرورت گزاره ای و ضرورت شئ وجود خداوند و نیز ضرورت شئ صفات خداوند دفاع کرد.