برداشتی نوین از تناسخ افلاطونی و رویکرد ملاصدرا نسبت به آن

افلاطون براساس اعتقاد به قدم نفس و هبوط آن به عالم طبیعت و نیز باور به جاودانگی نفس، دیدگاهی خاص دربارۀ سرنوشت نفوس پس از مرگ دارد. باور به تناسخ ملکی، دیدگاه رایج منتسب به وی است، که ادله‎ای فراوان بر ابطال آن اقامه گردیده است. هرچند ملاصدرا یکی از متقن ترین ادله را با ابتنا بر نحوۀ پیدایش جسمانی نفس و تکامل جوهری آن و پیدایش بدن مثالی در بطن و کتم نفس ارائه می دهد، که نه تنها این نحو تناسخ را ابطال می کند، بلکه آن را غیرقابل‌تصور می سازد؛ اما وی تناسخ مورد نظر افلاطون را از نوع تناسخ ملکوتی می داند. با تدقیق در آثار افلاطون نیز می توان برخی از عبارات وی را موید قول به تناسخ ملکوتی یافت. در این مقاله احتمالات تناسخِ مورد نظر افلاطون به وجهی مبسوط مورد تدقیق قرار می گیرد و بر مبنای دیدگاه نوآورانۀ ملاصدرا در ابطال تناسخ، تناسخ افلاطونی، واکاوی می گردد.

Transmigration of Plato and MullaSadra’s Criticism of Plato’s Iidea

Based on the idea of immortality of soul and the theory of soul’s realization in the world of Ideas and it’s descent into the material world, Plato supports the idea of  soul’s reincarnation after this life. Through the doctrines of ‘the human soul is bodily in its advent and spiritual in its survival’, ‘substantial movement of the soul and its emerging from bodily existence’, MullaSadra has rejected reincarnation. This paper having explained Plato’s thought on reincarnation, will examine MullaSadra’s view on this concept and that how he believes that Plato’s reincarnation is a celestial transmigration.