بررسی کتابشناختی مطالعات آموزش مجازی پزشکی در ایران

هدف: با توجه به تحولات سریع در حوزه آموزش پزشکی، شناخت روندها و الگوهای همکاری پژوهشی در این زمینه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات پژوهشی در حوزه آموزش الکترونیکی پزشکی، به طور خاص در تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی، انجام شده است.روش ها: در این پژوهش، با بهره‌گیری از روش کتاب‌شناسی و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی web of science، به بررسی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه یادگیری الکترونیکی پزشکی پرداخته شد. داده‌های مورد نیاز این پژوهش در ژانویه 1403 جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار r و پکیج bibliometrix تحلیل شدند.یافته ها: این پژوهش با تحلیل کتابشناختی 270 مقاله استخراج شده از 135 منبع، به بررسی تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی در حوزه یادگیری الکترونیکی پزشکی پرداخت. یافته‌ها نشان می‌دهد که میانگین عمر مقالات مورد بررسی 4.85 سال بوده و هر مقاله به طور متوسط 9.393 بار به سایر پژوهش‌ها استناد شده است. شبکه مرجعی این مقالات شامل 9689 مرجع و 533 کلمه کلیدی بوده است. همچنین، هر مقاله به طور متوسط توسط 4.61 نویسنده به طور مشترک تدوین شده است که نشان‌دهنده همکاری گسترده پژوهشگران ایرانی در این حوزه است. با این حال، همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه محدود بوده است. دانشگاه‌های تهران، شیراز، مشهد و علوم پزشکی ایران بیشترین سهم را در تولیدات علمی این حوزه داشته‌اند. تحلیل شبکه‌های همکاری نیز نشان‌دهنده پراکندگی مراکز پژوهشی فعال در این حوزه و عدم تمرکز تحقیقات در یک یا چند مرکز خاص است.نتیجه گیری: این مطالعه کتاب‌سنجی یک تغییر موضوعی مهم پس از کووید-19 را شناسایی می‌کند و بر تاثیر همه‌گیری بر تحقیقات آموزش پزشکی تاکید می‌کند. همکاری بین نویسندگان ایرانی محدود است و شبکه نسبتا ضعیفی را نشان داد. فقدان همکاری بین المللی در مقالات منتشر شده بر نیاز به تقویت تلاش های تعاونی در سطح ملی و بین المللی تاکید می کند. یافته‌ها بینش‌های ارزشمندی را در مورد چشم‌انداز پژوهشی در حال تحول و پویایی همکاری در آموزش پزشکی مجازی در ایران ارائه می‌کنند.

bibliographic review of virtual medical education studies in iran

background: as medical education continues to evolve, it is essential to analyze the trends and patterns of research collaboration in this field. this study aims to examine the evolving body of research on electronic medical education, with a specific focus on publications by iranian researchers.materials and methods: this study employed a bibliometric approach to analyze the research publications of iranian authors in the field of medical e-learning, as indexed in the web of science database. data was collected from 2005 to 2024 and analyzed using bibliometrix r in january 2024.results: this analysis encompassed 270 articles from 135 sources, with an average age of 4.85 years and an average of 9.393 citations per article. the dataset included 9689 references and 533 keywords. among the 1033 authors, each article had an average of 4.61 co-authors, indicating a lack of international collaboration. tehran, shiraz, mashhad, and iran university of medical sciences were the most prolific institutions. the limited collaboration network suggests a decentralized research community.conclusion: this bibliometric study highlights the significant impact of the covid-19 pandemic on medical education research, particularly in iran. while the study identifies a substantial increase in research output, it also reveals a limited degree of domestic and international collaboration among iranian researchers. the findings underscore the need for stronger collaborative efforts to advance the field of virtual medical education.