فرسودگی تحصیلی در دانشجویان علوم‌پزشکی: مروری بر مطالعات انجام‌شده در ایران

مقدمه آموزش پزشکی و تربیت نیروی انسانی کارآمد در حوزه سلامت همواره مورد توجه برنامه‌ریزان آموزشی بوده است. با‌توجه‌به اینکه حضور در دانشگاه برای بسیاری از دانشجویان، تجربه‌های خوشایندی به همراه دارد، ولی برای برخی از آنان فعالیت‌های تحصیلی منجر به فرسودگی می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی فرسودگی تحصیلی در دانشجویان علوم‌پزشکی ایران انجام شد.روش ها این مطالعه مروری با هدف ارزیابی فرسودگی تحصیلی در دانشجویان علوم‌پزشکی ایران انجام شد. جست‌وجوها برای شناسایی مطالعات مرتبط در پایگاه‌های اطلاعاتی داده‌های فارسی‌زبان پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مگیران، علمنت و موتور جست‌وجوگر گوگل‌اسکالر در بازه زمانی سال 1390 تا 1402 انجام شدند. استراتژی جست‌وجو از ترکیبی از کلمات کلیدی و عناوین موضوع و کلمات کلیدی مرتبط با فرسودگی، فرسودگی تحصیلی، دانشجویان و علوم‌پزشکی، بود. عناوین و چکیده مقالات به‌طور مستقل توسط 2 نفر از نویسندگان بر‌اساس معیارهای ورود و خروج غربالگری شدند. اختلاف در انتخاب مطالعه از‌طریق بحث یا مشورت با یک بازبین سوم حل شد. یک فرم استاندارد استخراج داده برای گرفتن اطلاعات مربوطه از مطالعات گنجانده‌شده ایجاد شد. اطلاعات موردبررسی شامل نویسنده، سال انجام مطالعه، محل انجام مطالعه، حجم نمونه، جامعه هدف، نوع مطالعه، ابزار سنجش، میانگین نمره فرسودگی تحصیلی / فراوانی، سن، جنسیت، معدل، محل سکونت، علاقه به رشته تحصیلی و وضعیت تاهل بود.یافته ها 43 مطالعه پس از بررسی معیارهای ورود وارد مطالعه شدند. جامعه هدف شامل کلیه دانشجویان علوم‌پزشکی (هوشبری، بهداشت، پزشکی، توانبخشی، پرستاری، دندانپزشکی، فوریت پزشکی، اتاق عمل) بود. نوع مطالعه در مطالعات انجام‌شده به‌صورت توصیفی‌همبستگی، توصیفی‌مقطعی و توصیفی‌تحلیلی بود. ابزار سنجش اطلاعات در مطالعات انجام‌شده شامل پرسش‌نامه برسو (26 مطالعه)، ماسلاخ (12 مطالعه)، schaufeli (1 مطالعه)، burnout (2 مطالعه) و پرسش‌نامه فرسودگی تحصیلی سالملا آرو 2 مطالعه، بود. میزان فرسودگی تحصیلی در مطالعات انجام‌شده از 0/64±1/73 (دامنه نمره صفر تا 4) تا 9/3±120/05 (مجموع 3 حیطه فرسودگی) بود. در برخی از مطالعات بین متغیرهای سن، جنسیت، وضعیت تاهل، محل سکونت، معدل و علاقه به رشته تحصیلی با فرسودگی تحصیلی ارتباط آماری معنی‌داری یافت شد.نتیجه گیری نتایج مطالعه حاضر نشان داد در تمامی مطالعات شیوع فرسودگی تحصیلی در دانشجویان وجود دارد که دور از انتظار نیست، زیرا دانشجویان با فرایند‌های مختلف آموزشی در طی تحصیل مواجه می‌شوند و گاه از محیط آموزشی خود ناراضی و با آن ناسازگار هستند و این خود موجبات بروز فرسودگی را به وجود می‌آورد. بنابراین شناسایی عواملی که به کاهش فرسودگی تحصیلی در دانشجویان علوم‌پزشکی منجر می‌شود، ضروری به نظر می‌رسد.

academic burnout in iranian medical students: a review of studies done in iran

background medical education and the training of efficient human resources in the field of health have always been the goal of educational planners. for some college students, academic activities lead to burnout. this study aims to investigate the prevalence of academic burnout and its related factors in iranian medical students. methods this is a scoping review study. searches were conducted to identify relevant articles in the national databases of sid, magiran, elmnet, and google scholar from 2011 to 2023 using keywords related to burnout, academic burnout, students, and medical sciences. the initial search yielded 986 articles. after removing duplicates, 548 records remained for screening. following the screening process based on the title and abstract, 62 full-text articles were evaluated for eligibility. finally, 43 studies met the inclusion criteria and were included in the review.results the study population of articles consisted of medical sciences (anesthesia, health, medicine, rehabilitation, nursing, dentistry, emergency medicine, operating room). the design of studies was descriptive-correlational, descriptive cross-sectional, or descriptive-analytical. the assessment tools were barso et al.’s academic burnout questionnaire in 26 studies, the maslach burnout inventory-student survey in 12 studies, schaufeli et al.’s burnout assessment tool in one study, the burnout clinical subtype questionnaire in two studies, and salmela-aro’s school burnout inventory in two studies. the mean score of academic burnout ranged from 1.73±1.64 (from 0-4) to 120.05±9.3 (total of three academic burnout domains). in some studies, a significant relationship was found between academic burnout and the variables of age, gender, marital status, place of residence, grade point average and interest in the field of study.conclusion all studies in iran reported a prevalence of academic burnout among medical students, which is expected, since these students face different educational challenges during their studies and sometimes they are dissatisfied and incompatible with their educational environment, which can cause academic burnout. therefore, it seems necessary to identify the factors that can reduce academic burnout in iranian medical students.